587
13.5. Dokładność wykonania kół zębatych
Dla każdej klasy dokładności ustala się określone y/ymagania dotyczące dokładności kinematycznej, płynności pracy i przylegania zębów. W normie ustalono wymagania dla klas dokładności 3 -12. Wymagania dla klas 1 i 2 będą ustalone w terminie późniejszym.
Ponadto ustala się sześć rodzajów pasowań współpracujących kół zębatych w przekładni: A, B, C, D, E i H oraz osiem rodzajów tolerancji 7}„ luzu bocznego: x, y, z, a, b, c, d, h. Symbole są uszeregowane w kolejności zmniejszania się luzu bocznego i jego tolerancji (rys. 13.9).
Między rodzajem pasowania a klasą dokładności istnieje zależność przedstawiona w tabl. 13.1. Między pasowaniem a tolerancją luzu bocznego również istnieje zależność. I tak, rodzajom pasowania H i E odpowiada tolerancja luzu bocznego h, a rodzajom pasowań D, C, B, A odpowiadają kolejne tolerancje luzu bocznego d, c, b, a. Dopuszcza się też przyjmowanie innej zależności między rodzajem pasowania a rodzajem tolerancji luzu bocznego, przy czym mogą być zastosowane również tolerancje x, y i z. Tak więc oznaczenie dokładności wykonania koła zębatego składa się z symbolu klasy dokładności, symbolu rodzaju pasowania i numeru normy. I tak dla koła wykonanego w 7 klasie dokładności z pasowaniem kół C oznaczenie będzie miało postać: 7 - C PN-79/M-88522.01.
TABLICA 13.1. Zależności między rodzajem pasowania a klasą dokładności
Rodzaj pasowania |
A |
B |
C |
D |
E |
H |
Klasa dokładności wg wymagań dotyczących płynności pracy |
3-12 |
3-11 |
3-9 |
3-8 |
3-7 |
3-7 |
Jak już powiedziano, dla każdej klasy dokładności ustala się określone wymagania dotyczące dokładności kinematycznej, płynności pracy i przylegania zębów. Dokładność kinematyczna. Wskaźnikami dokładności kinematycznej są:
- odchyłka kinematyczna koła F\r -jest to największa różnica algebraiczna odchyleń kinematycznych koła występująca przy jego obrocie o pełny kąt (rys. 13.10);
RYS. 13.10. Odchyłka kinematyczna koła; <p- kąt obrotu koła badanego