M Feld TBM625

625

13.7. Kształtowanie zębów kół zębatych walcowych

Zarówno przy jednym, jak i drugim sposobie obróbki uzyskuje się w wyniku skrzyżowania osi narzędzia i obrabianego koła poślizg, który jest w tym przypadku prędkością skrawania. Na rysunku 13.70 przedstawiono wzajemne zależności, jakie występują przy wiórkowaniu koła zębatego o zębach śrubowych. Kąt skrzyżowania osi wiórkownika i koła obrabianego jest przyjmowany w granicach 8= 3    15°. War

tość 8= 3° jest wartością minimalną, przy której występuje jeszcze proces skrawania. Przy tak małym kącie 8 warunki skrawania są mniej korzystne, a czas obróbki jest dłuższy, dlatego taki kąt stosuje się tylko w kołach z ograniczonym wybiegiem narzędzia. Przy większym kącie warunki skrawania są znacznie lepsze. Dla kół stalowych jako optymalny przyjmuje się kąt 8= 10-^15°.

RYS. 13.71. Zasada pracy wiórkarki z wiórkownikiem krążkowym

Zasadę pracy wiórkarki z wiórkownikiem krążkowym przedstawiono na rys. 13.71. Obrabiane koło jest osadzone na trzpieniu w kłach i otrzymuje napęd od narzędzia. W celu uzyskania wiórkowania na całej długości zęba koło obrabiane wykonuje ruch wzdłużny poosiowy (metoda wzdłużna). Nowoczesną uniwersalną wiór-karkę przedstawiono na rys. 13.72.

Wiórkowanie umożliwia również wykonanie obróbki wykańczającej uzębienia kół o zazębieniu wewnętrznym (rys. 13.73). Obróbkę tę prowadzi się na specjalnych obrabiarkach.

Wiórkowanie jest ponadto jedną z metod obróbki wykańczającej, umożliwiającą uzyskanie beczkowego kształtu zęba (rys. 13.74) za pomocą dodatkowego wahliwego ruchu stołu w czasie ruchu wzdłużnego (rys. 13.75). Konstruktorzy wymagają aby zęby miały kształt beczkowaty, ponieważ stosuje się je w przekładniach silnie obciążonych, o dużych prędkościach obwodowych. Przy tak ukształtowanych zębach współpraca rozpoczyna się w środkowej części długości zęba, co zapobiega jego wykruszeni om.

Proces wiórkowania umożliwia również dokonanie modyfikacji zarysu zęba, która polega na odstępstwie od zarysu ewolwenty na pewnej wysokości, licząc od wierzchołka zęba (patrz p. 13.6.7). Modyfikację tę można wykonać za pomocą wiórkownika o odpowiednio ukształtowanych zębach.

Wiórkowanie wiórkownikiem zębatkowym. Narzędziem jest tutaj zębatka złożona z wielu pojedynczych zębów. Zębatka jest osadzona na stole wiórkarki i wykonuje ruch postępowo-zwrotny (rys. 13.76). Jest to sposób obróbki nie stosowany w przemyśle krajowym.