622
13. Projektowanie procesu technologicznego części klasy koło zębate
Podobnie jak we wszystkich metodach obróbki plastycznej, tak i w tym przypadku bardzo istotny jest właściwy dobór średnicy materiału wejściowego. Naturalnie, średnica ta jest zależna od materiału obrabianego. Określa się, że dopuszczalna jej odchyłka nie powinna być większa niż 0,01 mm.
Drugim sposobem jest walcowanie metodą wgłębną. W tym przypadku nie ma ruchu względnego narzędzi wzdłuż osi materiału, natomiast podczas walcowania następuje promieniowe zagłębienie się zębów narzędzia w walcowane koło (rys. 13.67). Tę metodę można stosować na specjalnych walcarkach do gwintów.
RYS. 13.67. Walcowanie koła zębatego metodą wgłębną; 1,2- walce, 3 - koło walcowane, 4 - element oporowy (ogranicznik)
Sposobem przelotowym walcuje się koła zębate o module do l ,5 mm i średnicy zewnętrznej do 60 mm. Metodą wgłębną można walcować koła zębate o module do 4 mm i średnicy zewnętrznej do 200 mm.
Metodą walcowania kół zębatych na tokarkach i walcarkach można uzyskać koła w 7, 8 klasie dokładności i o chropowatości powierzchni zarysów zębów walcowanych Rc, = 0,63 -t- 0,16 pm.
Walcowanie na walcarkach planetarnych i na walcarkach z dwiema przeciwbieżnymi szczękami. Zasadę pracy tych walcarek opisano w rozdz. 8, przy walcowaniu wielowypustów. Walcarki te mogą być również stosowane do walcowania zębów kół zębatych walcowych.
Na walcarkach planetarnych można walcować koła o średnicy do 120 mm i module do 3 mm. Na walcarkach z dwiema przeciwbieżnymi szczękami średnica walcowanych kół może dochodzić do 100 mm, a moduł do 1,5 mm. Dokładność tych metod umożliwia uzyskanie kół w 6h-8 klasie dokładności i chropowatości powierzchni zębów pracujących Ra = 0,16 pm.
Zęby kół zębatych, dla których jest wymagana mniejsza chropowatość powierzchni i wyższa dokładność, muszą być poddane obróbce wykańczającej. Omówione poprzednio metody obróbki zgrubnej i kształtującej nie mogą takich wymagań zapewnić.