mebs1

„ „mwdopodobnieństwcm. Zmienne adclinio^ przyznaekomuśtywl^nośe/P^y ;_wsposóbProhuhd,styc/ny cojest oczy*** jednoznacznie sę wow""' ^ _oUolona własność dcl.mi.jc dane pojęcie w sp₀s_óh ró/ni| syiuacm od takiej.

prol>ahilisl\c/ⁿ> •

. Klasyfikacje i typologie

I, _M,_|S przedmiotów (lud/i. zbiorowości będz czegokolwiek

10

Kush cechy    p źone. to znaczy przypisano tym przedmiotom pew_nc

innego)/osiaty okies °^,u    przypadku zmiennych nominalnych czv

.......» .....^.......*..............

pomidkimitycl P _v ,    _h interwałowych czy ilorazowych zainteresowanie

-•TT ,rr ^k «»....... konkrc.nyn, wynik,, „omi.ru. . II,

j.w. *    ^.........■<»*

,_m wygodne pr/cks/tałcenie zmiennej mierzonej nu>cn;| skal*| w schemat klasyhkacyjny niewielką liczbą klas wyróżnionych Zmienne i ich wyróżnione wartości inno./,, bowiem lub mogą tworzyć selienuit klasyfikacyjny, /a pomoc;} którego przedmioty prze/

nu-1 ha nikle ryzowane możemy podzielić na klasy.

Pr/ystypugic cii> podziału zakresu przedmioiou hih zjawisk chaiaktc lyzowanycłi prze/ );ik.|s zmienn;| ilościową lub jakościowi} t|. do wyróżnienia wartości tej zmiennej, możemy dokonać tego podziału / góry, na przykład kierując się istniejącym w lę/yku danej nauki i uzasadnionym teoretycznie lub praktycznie schematem klasyfikacyjnym /miennij ..wiek’ można podzielić na dwa przedziały (dwie klasy) do 18 lal życia • ponad kierując się prawn;) delinicją „dojrzałości”; można tez dodatkowo wyroznit klasę trzecią „w iek emerytalny” na górnym krańcu zmiennej „wiek". Możemy u-/ a priori podzielić m na przedziały dziesięcioletnie itp. /.mienn;} „regligijność" ^na „w k*i/.|c\i li , „niewicr/ijeych" i „niezdecydowanych” lub tez równie a priori we-dlur. Pięciu- i/y siedmiopunktowej „skali religijności”. Czasem jednak o zasadach ^{111 K}° P⁰dzittlu zakresu zjawisk podpadniętych pod danę z.miennę decyduje") '^{u |HU slaw,c um,li/}V Materiał" zebranego w badaniach. Dotyczy to zarówno liczby kb' *'    Mk te/ rozległości i granic poszczególnych klas. Mogę za taki"¹

AW,leniu !'^,CT ^Pr/t''T^{iat lo/l,c wz}8'^y- Na przykład w zbiorowości, gdzie gon|0 stanowisk li n^¹¹ .V ¹ a^{1 / ,CI /a/ar,}y^m* przeciwnikami i brak jest zupełnie hid/i*' sensu w.....wi^amywóv J*¹¹?⁸? ^kilkupunktow^j skali religijności mc ""j¹'¹’!!

^edy stwierdzamy w h._u|.^t^pros,‘»^dycho,omiV..zwolennicy" i „przeciwnicy rej wartoseulaaei/mieni ''    '^{1 |,l/e/ m,s} dnorowośei, 1/ sę w niej reprezentowane^r<

........... i.surtCe    ^°^^0l'a^    P°d/mlu    mierzonych    przedmiotów,    biaj^

pr/ed/mly na dunej skwli* i'    ^luh Brupujęc te wyniki tak, aby uzyskaj

możemy uv okieshc u-, a ,* "^{/R v< 11 n#} ’^0, jak liczne sę poszczególne kateg°^rit

*“">■« iwklademe/esiol-, ,T t_i^P‘^K,BrV^p' ^Kri"^uce Przedziałów, kieruięc się /"^l,|,se,_vlf ^,n/,k* /asad\    ^{v us}aitosci W szczególności w grę wchodzie tu ^nun^

^kolw»** fragnicmy

nnd_7M|_u

Zasada pierwsza/a cca poclz.al zb.orowosc, badanej na względnie równoliczne , urazem dosUdeczn.e l.cznc kategone Ma «o ..kreślone za,en. na „_rAklad

............. *?£*•    ^ ^dzn-lonyeh podgrup możSm

powiedzieć cos z doz;, dokładności;, < .dy każda z grupjes. dos.alecznic liczna, można do

Siej zastosować krytena statystycznej istotności wynik,w , „znać zaobserwowane

zęsiości występowania w mej zdarzeń lub zależności za pojawiając* ię tan....._....

padkowo" Dobieramy wówczas granice poszczególnych przedziałów tal abypnedzMj

ic hyly odpowiednio liczne, ł;|cz;|c w razie potrzeby ze sobą różne ss|sicdnic kategorie na lanej ikali Zasada druga zaleca tak podzielić kontinuum danej zmiennej ilościowej (musi to wówczas być co najmniej zmienna interwałowa), aby uzyskane liczebności poszczególnych klas przybliżały sic dostatecznie do i/w. kr/.ywci normalnej (iaussa. Dość powszechnie stosowane w psychologii techniki opracowywania wyników / badań psycliomctrycznych dają ten właśnie typ podziału danych, w którym najliczniejsze są wartości wokół średniej, a im dalej od średniej, tym mniej liczne s.| odpowiednie kategorie. I w jednym, i w drugim przypadku dokonujemy podziału na klasy, / góry zakładając kształt rozkładu liczebności w przypadku pierwszym, kiedy w gry wchodzą grupy równolk zne, chodzi o rozkład „plaski", w drugim o rozkład „normalny" S;| to oczywiście tylko przykłady sytuacji, w których zasady podziału zebranych wyników według danej zmiennej określone są ex post, tj. po przeanalizowaniu danych, a w szczególności liczebności rożnych wartość*i tej zmiennej

Bez względu na to, jak podzieliliśmy zbiór wartości danej /mierniej, na ile klas. i czy dokonaliśmy tego a priori, czy tez ex post, po badaniu nasz schemat klasyfikacyjny powinien być formalnie poprawny. Pamiętamy / podręczników logiki wymagania. |.« lisię stawia poprawnym schematom klasyfikacyjnym: powinny hu w)i/ir|itiji|u a/< > przedmiotów podlegających klasyfikacji musi należeć do jednej / ^NN^°^/,1,on- ^{c 1} *. rozłączne (żaden przedmiot nie może należeć do więcej ^mz ^ ^nt| 'J, _>m fsjj_c

przykłady schematów klasyfikacyjnych, które by grzeszyły^lusyflkacji ze spełnia wymogów wyczerpywania całości zakresu /iniinmi^si ^ ^j,_|(    (,o

względu na wiek, w którym wyróżniono następujące kl.iss    ^ nim objęte. /

lat i więcej, gilyż osoby w wieku 26 - ?^l) lat oraz osoby P^omA|^ ^ _kloły,„ wydzielono kolei nie spełnia warunku rozłąc/ności schemat kl.is\ h    j_al j>() j więcej lat.gdy/

następujące grupy wieku: IK - U) lat, 30-40 lat.40 ⁽ ‘l¹’-„iwhy jednocześnie do dwi^li °sohy, których wiek wyraża się „okrągłą d/iesiąt ą. na e

sąsiednich grup.    . , _{łr inw/anic} poprawnego schematu

^s‘l to jednak błędy nader oczywiste i ^skonNlll[{    _lCj_ccchystopniowalnejilu J

klasyfikacyjnego na ogól nie jest trudne, kiedy " ^i;un,u ' \ j_;|j_y d/ieląe na P^,/N *^{u 1} •ościowej w sensie mocniejszym wydzielano l^H*^{w,u 1}    _{| |(} |_uh d/if';|C

^/mk*nną „wiek" na grupy, z których każda    _aż po u^^c/onc^X

••Wykształcenie" mi 6 kategorii od mejn-hugo poo •    _{>/c hvt}. _m\o P^|A *.

J^,Ci|y liczba klas jest zbyt wielka, uzyskany    _/aknJS pewnej ^z-^j£

^°sujemy wówczas klasyfikację wielostopniową d «    / _ill0/eni> H^,;^l,"J_klasbv.

^ klasy l rzędu, każdą z nich na klasy U W “    , _iych grup ^_CI0.

"^h ""V urnpy.    , ...... ,„<»» n. ,./>    i. -

^ 'Teren zamieszkania", powiedzmy; dzw