Obraz2 3

Rozdział 3

POJĘCIE I CELE POMOCY SPOŁECZNEJ

konieczność prawnej regulacji pomocy społecznej

Jedną z konsekwencji przekształcenia opieki w pomoc społeczną było stworzenie szczegółowej regulacji prawnej tej dziedziny. Normowanie pomocy społecznej nie jest sprawą łatwą. Jest to bowiem sfera wymagająca indywidualnych ocen, wiele świadczeń natury psychologiczno-pedagogicznej w ogóle pozostaje poza zasięgiem możliwości prawodawcy. Jednakże w demokratycznym państwie prawa uprawnienia socjalne jednostki nie mogą pozostawać poza zakresem regulacji konstytucyjnej i ustawowej. Rzecz w tym, aby znaleźć skuteczny i sprawiedliwy sposób regulacji. Przyznanie organom i jednostkom pomocy społecznej dużej swobody rodzi ryzyko nierównej dystrybucji świadczeń, choć niewątpliwie daje możliwość elastycznego dostosowywania pomocy do jednostkowych przypadków. Szczegółowa regulacja i zbiurokratyzowany system rozdzielania świadczeń tylko na pozór są bardziej sprawiedliwe, pomoc bowiem otrzymują te osoby, które spełniają ustawowe kryteria, ale niekoniecznie na nią zasługują, z drugiej strony pominięci zostają ci, którzy rzeczywiście potrzebują wsparcia, lecz nie spełniają określonych prawem przesłanek. Zatem zadaniem ustawodawcy jest wypracowanie dostatecznie kazuistycznych reguł dystrybucji świadczeń i odpowiednie połączenie zasad swobody i związania organu prawem.

ujęcia pomocy społecznej w źródłach prawa

Jak już wspomniano, pomoc społeczna może być definiowana w szerokim i wąskim ujęciu. Pomoc społeczna sensu largo to różne formy wsparcia świadczone osobom potrzebującym głównie przez instytucje publiczne. Tak przedstawiana pomoc społeczna regulowana jest w wielu źródłach prawa, pośrednio dotyczy ona m.in.: problematyki zatrudnienia, ochrony mieszkania, renty socjalnej, zasiłków rodzinnych, walki z uzależnieniami, ochrony zdrowia psychicznego, wsparcia dla niepełnosprawnych. Natomiast pomoc społeczna w ścisłym ujęciu unormowana została w ustawie z dnia 12 marca 2004 r.

pomoc społeczna w Konstytucji

Ustawowa regulacja pomocy społecznej jest rozwinięciem przepisów konstytucyjnych. Niemniej należy zaznaczyć, że Konstytucja bezpośrednio nie odwołuje się do pomocy społecznej, czyni to w sposób pośredni poprzez zasadę pomocniczości i instytucję zabezpieczenia społecznego. Konstytucja RP¹ przyznaje obywatelom prawo do zabezpieczenia społecznego. W myśl art. 67

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).