Obraz6 2

Gleby hydrogeniczne 77

podstawą podziału gleb murszowych na podtypy jest rodzaj utworu macierzystego tworzącego profil glebowy. Od rodzaju utworu organicznego zależy bowiem gospodarka wodna w profilu glebowym. To z kolei decyduje

0    stosunkach powietrzno-wodnych i w pewnym stopniu troficznych (mineralizacja azotu) w korzeniowej warstwie gleby.

Gleby murszowe mają warstwową budowę profilu, w którym jako zdecydowanie różne zaznaczają się warstwy murszowe w stropie i podścielające je z niezmurszałego utworu macierzystego (torfu, mułu, gytii). W obrębie tych warstw występują zróżnicowania, które są podstawą podziału na dalsze jednostki klasyfikacyjne (rodzaje).

Kryterium istotnym przy podziale jest także miąższość warstwy organicznej (łącznie murszowej i niezmurszałej), która, podobnie jak w klasie gleb bagiennych, stanowi podstawę podziału gleb murszowych na płytkie (30 — 80 cm), średniogłębokie (80— 130 cm) i głębokie (ponad 130 cm). Zależnie od głębokości budowa profilu jest następująca: M — O — D — gleby murszowe płytkie

1    średniogłębokie, M — O — gleby murszowe głębokie.

W typie gleb murszowych wyróżnia się cztery podtypy: a) gleby torfo-wo-murszowe, b) gleby mułowo-murszowe, c) gleby gytiowo-murszowe, d) gleby namurszowe.

a.    Gleby torfowo-murszowe

Powstają na odwodnionych torfowiskach i istnieją dopóty, dopóki warstwa torfu na skutek mineralizacji nie spłyci się do 30 cm. Przechodzą one wtedy w gleby mineralno-murszowe. Podstawą wydzielenia podtypu gleb torfo-wo-murszowych jest obecność pod murszem warstwy torfu, którego rodzaj jest kryterium dalszego podziału tych gleb na jednostki (rodzaje) w sposób istotny różnicując warunki siedliskowe. W przypadku gleb płytkich i średniogłębokich ważną rolę w tym podziale odgrywa rodzaj mineralnego podłoża.

Stopień zmurszenia gleby oraz stopień przeobrażenia masy murszowej są wskaźnikami charakteryzującymi warunki wzrostu roślin w warstwie korzeniowej.

Ogólny opis profilu gleby torfowo-murszowej jest następujący: Mt-Ot lub Mt-Ol-D.

W siedliskach łąkowych gleby te wchodzą w skład odrębnej jednostki jako siedliska murszowe. Pod zbiorowiskami leśnymi gleby torfowo-murszowe wchodzą w skład odwodnionych siedlisk olsowych i olsu jesionowego, lasu mieszanego, boru mieszanego i boru.

b.    Gleby mułowo-murszowe

Powstają po odwodnieniu bagiennych gleb mułowych z warstwą mułu o grubości większej od 30 cm. W wyniku postępującej mineralizacji i spłycania się warstwy organicznej, gleby te szybko przechodzą w gleby mineralno-murszowe.