Obraz5

• nnkkim powstała idea dramatu” (W «. .

wodniona. a    za czasów autora, wypada p_r/y?

nie musiała byc    _jnsccnizacji teatralne, biskup _slaW|j

•_{c za}w,cra istotnie    _(Mieszko Stary. ..ntatronę w żal_obn

przed księciem ^k^_?asnuli;ona" i rozpoczyna jej dialog z w|_ad szacie, z twaW ^bard" ■. _{jej sk}argę i wydaje wyrok na jej knry*. jako sędzią. który IM się. że wydal wyrok na siebie. _gdyź dzicicla. po czym krakowska, która ciemię/;, niesprawicdli*._c matrona była to "

rządy księcia i jego ' _raczej poetyckim dialogiem między

^Druga !ir.kacami które wymieniają piesn, celebrując śmie* kilkomapersom^ J _o_. _{owych sccn} aia nas/yeh rozważań księcia (Kazinue^    _wjnccntcgo napalonego dydaktyka

wynika z tas .    _wdopodobnie jakiś czas naue/al w krakow-

śki^szkot-katedralnej (Kurb.s. ffslfp- do edycji przekładu Kmiti

•SSi^STm fiu -.....«—»

1898 s 73) Wątpiono, by mą rzeczywiście była przedtem, zanim włączył ją do swoich wykładów Jan z Dąbrówki. W icle mówiące jest .ednak rozpoczęcie Prologu Kroniki od porównania się narratora do trzech postaci, które nie chciały pokazywać się podc/as publicznych widowisk czy też uroczystości (theatrales solempnitates). Zastrzeżenie to stwarza wykonawczy nic czytelniczy kontekst dla rozpoczynanego dzieła, co nie dziwiłoby jako początek romansu.

Zakładać wolno, że taki dialog jak ów o Ziemi Krakowskiej był wielokrotnie w szkołach recytowany. Scena ma charakter wybitnie literacki, zupełnie inaczej wygląda scena prawnicza (II 2S). C hoć nie brak jej dramatyzmu, jak we współczesnym filmie o procesie są-

Jowym, nie ma tego, co najważniejsze w teatrze: roli mówionej przez fikcyjna nostać.

Ozdoby mądrościowe. Do wyposażenia argumcntacyjncgo ^ sztuce oratorskiej należą sentencje i przypowieści. Sentencje są życzone i własne, wyliczają je edycje krytyczne i specjalne op wania (Liman 1976, Lowmiański 1970).

Skoro mc ma żadnej sposobności do ćwiczenia odwagi, to trzeba ją ^sob,c wymyślić. (15)

* niewieście męską przedsiębiorczość, jak i u mężów sialość

^MZ,WU!bowanej wierność. (I X)

K k^ oc-’^{nia się} P°^iłług Mętności ^tlucha- ^hartu ciała. ^a mc podług bo-

8^acl*'^<! J _cud/c oprócz dwóch rzeczy. to jest duszy i czasu, które natu-^NV"^Vn!veka/aUi nam na własność (DII)

^rJ ‘    . _zWyc»ęża. że nikt nie odczuwa jego zwycięstwa. (11 14)

M^ądr> ‘ ,_nul powiem darmo, kto u/yskal coś na prośbę. (U 16)

^N‘^C r^hańbą jest dać się przekupić niż ulec w walce. (11 18)

^VV*^ękS/ Klejmujcnty się z. miłości ojczyzny, miłością jest. nie szaleństwem. (U 27) CW' t*^K c _{ |WS/*. _Wyleczy i mówca mc zawsze przekona. (11 29) h^Cka" "ynróbowanaprób me potrzebuje. (Ul 3)

Stoi niskie sitowie, a wysokie sosny obala sama ich roslość. (III 18)

Chwili nie przetrwa (to), co wrzawa tłumu ogłosi. (...) Póty będziesz mu (tłumowi) się podobał, póki będziesz potrzebniejszy. (IV 25)

Niektóre z maksym mają formę wierszyków:

Boli nas mienia utrata, lecz bardziej stracone lata.

Stratom zapobiec można, lecz nic pr/emimonym latom. (II 18)

Do dłuższych tekstów przytaczanych w celu argumentacyj-nym należą egzempla historyczne i literackie bajki.

O wilkach, psach i pasterzach (IV 12)

Wilki powasnily się z pasterzami / (wzajemnej) nienawiści. Pytają się pasterze ..Czemu nas prześladujecie?" Odpowiadają wilki: „Ponieważ zawarliście przymierze z naszymi nieprzyjaciółmi Jeżeli więc chcecie układać się z nami o trwały pokój, odpędźcie naszych wrogów, to jest psy’* Podobnie układają się z psami, aby odeszły od ich wrogów, to jest od pasterzy, a (wtedy) będą miały / nimi pokój. Gdy lak się stało, tym swobodniej .się >rozą. niosąc trzodzie zagładę.

O dwu garnkach (IV 14)

Garnek, który zderzy się / kamieniem,

Z pierwszym pęknie uderzeniem.

(ilaz zwycięski się me zlęknie.

Garnek zada cios — i pęknie, lak to wojować ze skalą Skorupie się nie udało.

hi ostatnia wykorzystuje temat ze zbioru Awiana. nr 11 De Wninis ollis; ale tam jest morał, że biedni nie powinni zadawać

125