page0044

34

ŚINE'AR-BABILONJA

Śine aru, a o jednej z ich wypraw do Palestyny za czasów Hammurapi ego wspomina Pismo św. (Gen. XIV).

Pod następcami Hammurapiego królestwo jego zwolna się rozpada pod naporem Kaśytów (Kaśśu), sąsiadów ze wschodu, i ciągłych buntów lenni-czych miast w południowem Sinea r. Ostatni cios zadali I dynastji babilońskiej Hetyci (r. 1926, por. ryc. 48 i 63) którzy tu po raz pierwszy zjawiają się na widowni dziejów i przez całe tysiąclecie z niej już nie zejdą (zob. tom III).

6.    ZMIANY GEOGRAFICZNE. W międzyczasie zmieniły się także geograficzne granice południowego ŚineWu (ryc. 43); nad zatoką perską powstała nowa kraina nadmorska, zwana później Bit Ja kin lub Kaśduniaś (Kaldi?), dzięki osadom namułu, jakie Eufrat i Tyger w ciągu wieków naniosły z gór Armenji i Azji Mniejszej. Także i w tej krainie osiedlili się Semici, przybyli z Arabji; a najazd Hetytów umożliwił im później ujęcie rządów nad całą Babilonją. Jest to tak zw. druga semicka dynastja (Uru-azag, 1926—1760).

7.    KAŚŚU. — Ale o władctwo nad Babilonem wystąpili powtórnie — (pierwszy raz bezskutecznie w r. 2073) — do walki niesemiccy Kaśyci, którzy zamieszkiwali góry, leżące na wschód od Tygru. Ich przywódca Gan-daś (w r. 1760) zajął Babilon i północną część Śinearu i dał początek całemu szeregowi królów pochodzenia kaśyckiego, którzy przez sześć wieków (1760—1164) w bardzo zmiennych losu kolejach i w ciągłych walkach z po-wstającem państwem asyryjskiem rządzili Babilonją. Jeden z ostatnich Marduk-bal-iddin I (Merodach Baladan I; około 1200) miał nawet odwagę przyjąć tytuł „króla świata“. Z jego czasów zachował się ciekawy kamień graniczny (ryc. 65), przedstawiający obrazowo zodjak nieba.

Urojonemu władctwu Kaśytów nad światem położyła koniec (r. 1184) semicka DYNASTJA PAŚE (1184—1052), z rzędu czwarta; wydała ona wielkiego króla-wojownika Nebukadnezara I (1161—1138), którego dzieje, jak i podległej mu Babilonji, są już odtąd ściśle powiązane z historją i cywilizacją Asyrji. Tam też będą uwzględnione.

STRESZCZENIE. — Jak wynika z tego pobieżnego szkicu, którego dużo szczegółów dopiero ostatnie wykopaliska zdołały ustalić, dzieje Śine aru i Babilonji należą do najbardziej zmiennych, jakie znamy z historji. Naprzód spotykamy tam drobne ustroje miastowe, każdy z panującym na czele, tak u Śumerów, pierwotnych mieszkańców krainy, — jak i u pierwszych semickich Akkadów. Potem przychodzi politycznie i terytorjalnie już więcej rozwinięte władctwo kilku miast śumeryjskich, jak Opis, Kiś, Lagaś i Uruk, które (od 3100—2775) kolejno wydzierały sobie rządy nad całem Śine ar. — Tymczasem element semicki w Śine ar, zrazu pogardzany i mniej kulturalny, coraz więcej się rozwija, cywilizuje i przychodzi do znaczenia, aż ostatecznie w Sargonie I (r. 2775) obejmuje kierownicze i zwierzchnie stanowisko nie-

http://rciri.org.pl