page0042

32

SINE 'AR-B ABILON J A

jednak między niemi nic nie wiemy. Ten to więc Sargon I założył pierwsze światowe państwo w starożytności.

Pomiędzy jego następcami odznaczył się przedewszystkiem piąty z rzędu:

NARAMSIN (ryc. 57; — około 2650), syn dzielnego wojownika, króla Sarganiśarri I.' Pokonał on koalicję 9 królów lulubejskich, a swe zwycięstwo uwiecznił w osobnej steli (ryc. 58), która jest arcydziełem sztuki starobabi-lońskiej (zob. niżej rozdz. VII).

Tenże Naramsin zagarnął nadto krainę Magan (wschodnią Arabję), a z Me-luhą (dziś 'Oman?) nawiązał stosunki handlowe. Podczas gdy dla „władcy czterech części świata“ podbity wschód dostarczał drzewa budulcowego, a południe diorytu, to ujarzmieni Amoryci z gór syryjskich mieli nałożoną dostawę kamienia i cedrów. Nie wyszło to na dobre dla państwa Akkadów, bo Amoryci, zaznajomiwszy się z Babilonją, zapragnęli jej dla siebie. Chwilowo byli jeszcze za słabi, by to uskutecznić, ale uczynią to później.

3. REAKCJA ŚUMERYJSKA (2600—2352). — Następcy Naramsina zdołali przez pewien czas utrzymać się na tronie, a młoda cywilizacja akka-dyjska zaczęła silnie przesiąkać nawet do Sumerów; ale niebawem młode państwo Akkadów zaczęło się chylić ku upadkowi. Naprzód Gutejczycy z Za-gros zadali mu bolesne rany, a potem reakcja śumeryjska pod GUDEĄ, pa-tesi m z Lagaś (ryc. 60 b; — około 2600—2560), wzięła górę i zachwiała poważnie tronem z Akkad, na którym zasiadała wówczas II dynastja z Uruk (od 2575).

Ponowny najazd Guteów (około 2550) położył koniec tak II dyna-stji z Uruk jak i władctwu Sumerów z Lagaś. Półwiekowe panowanie Guteów (2550—2500) było tern dla Sine ar, czem Hykśóśi dla Egiptu. Okrutni górale gutejscy ciężko trapili ludność; kanały popadły w zaniedbanie, upadło więc rolnictwo, główne źródło dobrobytu; nawet świątynie bogów uległy zniszczeniu. Takie postępowanie musiało wywołać rokosz ujarzmionych.

Po przejściowej III (?)dynastji (2500—2469), pochodzenia śumeryjskiego z Uruk, przyszedł do władzy znowu Sumeryjczyk, dzielny monarcha w stylu Sargona I, Urengur z Ur (2469—2452), który przywrócił krainie Sine'ar dawną świetność i dał początek nowej (III) dynastji z Ur (2453). Pod nim i jego synem D u n g i (Sulgi ?; 2451—2394), nastała epoka wielkich budowli przy świątyniach, kanalizacji kraju i t. p. Sumeryjscy władcy mniej oczywiście dbali

0    semickie miasta swego państwa. Dungi np. podejmował głównie wyprawy wojenne, by sobie zapewnić poszanowanie i rozszerzenie granic, tak na wschodzie (w Elam, w górach Zagros) i na północy (Subartu w Mezopotamji, Asyrja); jak i między Amorytami na zachodzie (wschodnia część Małej Azji

1 Syrja). Te zwycięstwa sprawiły, że Dungi mógł przybrać tytuł „króla czterech części świata", — a nawet — podobnie jak Naramsin — kazał sobie oddawać cześć boską. Ale pod jego następcami państwo Sumerów zaczyna

http://rdn.org.pl