page0017

WROŃSKIEGO ŻYCIE I PRACE.

nie wiemy, ale to pewna, że z niezmordowanym zapałem pracował. Kanta i całą ówczesną filozofię niemiecką poznał i zgłębił, jak to w następującym rozdziale stwierdzimy. Filozofia Kanta wywarła wpływ najpotężniejszy na jego całą umysłowość i nadała nowy kierunek jego dążeniom. Marzenie o karyerze wojskowej pow^roli usuwa się na plan dalszy, myśl o obiorze karyery dyplomatycznej trwa jeszcze, ale po nad tem wszystkiem góruje już nieprzeparta chęć zgłębienia całej wiedzy ludzkiej i poświęcenia wszystkich sił pracy naukowej. Te różne dążenia walczą z sobą w jego umyśle i potrzeba tylko odpowiedniej chwili, aby ostatniemu z nich zapewnić zwycięztwo. Ta chwila nie nadeszła jeszcze i młodzieniec nasz umysłem równy już filozofom, bogaty w wiedzę ogólną i zawodową, pomny na głos obowiązku. który mu kazał porzucić służbę rosyjską, udaje się na początku roku 1800 do Francyi, aby tu oddać na usługi ojczyzny siebie, swoje wiadomości i doświadczenie wojskowe¹⁵). Gdyby nie poczucie tego obowiązku, pozostałby może w Niemczech, gdzie rozwój i powaga wiedzy filozoficznej bardziej odpowiadały jego usposobieniu i dążeniom.

P li Z Y P I S Y.

*) Autobiografia obejmująca bieg życia Wrońskiego aż do roku 1845, t. j. do 67 roku życia, znajduje się w »Róforme du savoir humainc II, powtórzona w przedruku dziełka Wrońskiego; »Loi teleologiąue du hasard*, przez p. Charles Henry uskutecznionym (Paryż, 1890) Zawiera ona przeważnie dzieje jego sporu z Akademią i przedstawicielami nauki urzędowej. Według tej autobiografii układane są po większej części znane dotychczas biografie Wrońskiego, które wymienione będą przez nas w odpowiednich miejscach

*) Rękopis Augó’go: „Ho6nó-Wronski, sa vie et ses travaux^u (nieukończony).

*) Zawdzięczamy ś. p. Leonardowi Niedźwieckiemu wiele wiadomości o AVroń-skim; o okresie wszakże dzieciństwa Wrońskiego Niedźwiecki nie miał danych.

*) Auge pisze, że Wroński urodził się pres de Posen (według Arsona w Wolfenstein). Przypuszczenia, jakoby urodził się we Wronkach, stwierdzić nie mogłem.

⁵) Dowodzą tego dokumenty następujące, znajdujące się w aktach miejskich w Poznaniu; Famatus Antonius HOhne murarius cives Posnaniensis ac Elisabeth de Bernickie, conjuges, emptores lapideolae quondam Koszuckich, postea Potworowskich hic Posnaniae in platea Canina.

Idąc z rynku po lewej ręce narożnie, naprzeciwko kościoła panien Teresek w r. 1788.

A. C. Na stęplu strona 254.

9lnton £>6!)lte und seine Frau ais Kaufer Al. P.

⁶) Ugoda miedzy Michałem Pawłowskim kupcem poznańskim a panem Antonim Cheyne, architektem poznańskim Hnton A)ól)ne.

http://rcin.org.pl