Obraz4

-iMfteljmkWa

f ate drzew Cechą danfctn^ycaą danin publicznych jest to. ż© wnoszącemu jc mit pety stugigc /ddne kontrświadczenić ze strony związku publicznoprawnego, jakimi są piństwo i organizacje samorządowe.

hrnn* MMI

Są niejednorodną grupą i maj.) inny charakter ni2 daniny publiczne, ponieważ wnoszący je otrzymują najczęściej konkretne korcyści. Do tego rodzaju duchodow zataczamy

-    npiij (np. targowa, miejscowa, za sprzedaż napojów alkoholowych itp.),

-    dochody z mienia publicznego (w szczególności chodzi tu o wpływy za wieczyste użytkowania gruntów, budynków, dywidendy od wniesionego kapitału. odsetki od lokat na rachunkach bankowych),

- dochody ze sprzedaży majątku, towarów i praw majątkowych (dotyczących licencji, znaków towarowych), z prywatyzacji majątku publicznego oraz dochody pochodzące ze świadczenia usług przez podmioty sektora publicznego. przychody ze sprzedaży papierów wartościowych i innych operacji finansowych.

-    spadki zapisy, darowizny dokonywane na rzecz państwa lub organizacji w nrrąrtowych.

-    sfcfadŁ-j na ubezpieczenia społeczne,

-    składki na ubezpieczenia zdrowotne.

Składki na ubezpieczenia społeczne mają charakter opłat, ponieważ wnoszący je otrzymuje konkretne świadczenia. Jest tu ukryty pewien element podatku, ponieważ ubezpieczenia społeczne funkcjonują na zasadzie umowy międzypokoleniowej W związku z tym związek pomiędzy wnoszonymi składkami a wypłacanymi świadczeniami ma charakter umowny i jest mało ekwiwalentny. Podobny charakter mają składki na ubezpieczenie zdrowotne. W tym przypadku osoby wnoszące je nie zawsze korzystają z usług publicznej służby zdrowia na zasadach ekwiwalentnych. Składka ta ma charakter świadczenia progresywnego, aczkolwiek ustalana jest według stałych stawek procentowych. Nie stanowi to przeszkody, aby osoby zarabiające więcej były obciążone w większym stopniu składkami na ten cel. Ubezpieczenia zdrowotne w Polsce realizowane są na zasadzie solidaryzmu społecznego, polegającego na tym, że osoby bogatsze ponoszą większe koszty opieki zdrowotnej. Tym samym opieka zdrowotna jednostek biedniejszych jest finansowana przez bogatszych. Wydaje się, że dotychczasowe próbiemy związane z funkcjonowaniem publicznej opieki zdrowotnej 3Pł%faee mają szanse być rozwiązane w sytuacji, gdy każdy z ubezpieczonych ^HMMWał indywidualne konto z rejestracją odprowadzanych na nie składak na ubezpieczenie zdrowotne. Należy zdawać sobie sprawę, że część osób

m

odprowadzających większe kwoty na ubezpieczenie zdrowotne będzie musiała finansować tego rodzaju ubezpieczenia dla osób biedniejszych, kalekich, chorych. dzieci itp. Jednakże po uwzględnieniu tego obowiązku polegającego na solidaryzmie ubezpieczeniowym dobrze byłoby, aby ubezpieczony posiadał wiedzę o środkach zgromadzonych na jego koncie. Następnie to właśnie ubezpieczony mógłby dokonywać wyboru, mając wiedzę o środkach (gdzie, za ile. kiedy i w jakich warunkach), miejsca korzystania z usług zdrowotnych

Środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi mogą pochodzić od międzynarodowych organizacji i rządów państw Do takich środków możemy zaliczyć te. które pochodzą z funduszy pomocowych Unii Europejskiej (PHARE, ISPA.SAPARD)

Do grupy środków publicznych należą także przychody jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych, które te jednostki realizują w związku z prowadzoną działalnością. Są to przychody ze sprzedaży towarów i usług prowadzonych precz zakłady budżetowe oraz gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych.

Istnieje jeszcze druga grupa przychodów, które stanowią przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego Środki te wykorzystywane są do finansowania deficytu budżetowego Należą do nich środki:

-    o charakterze bezzwrotnym, pochodzące z prywatyzacji majątku skarbu państwa,

-    uzyskane ze sprzedaży papierów wartościowych i z operacji finansowych.

-    pochodzące ze spłat udzielonych pożyczek,

-    pochodzące z otrzymanych pożyczek i kredytów.

Środki uzyskiwane ze sprzedaży majątku publicznego są według usuwy o finansach publicznych podzielone pomiędzy pozostałe dochody, jeśli sprzedaż nie jest dokonywana w ramach prywatyzacji majątku skarbu państwa i majątku jednostek samorządu terytorialnego, oraz przychody z prywatyzacji majątku Rozwiązanie to jest dość oryginalne i budzi wiele kontrowersji. Wynikają one z faktu, iż zasoby majątku skarbowego czy komunalnego ulegają wyczerpywaniu W literaturze spotykamy inny podział dochodów i wpływów publicznych S. Owsiak¹² przez wpływy publiczne rozumie wszystkie rodzaje środków pieniężnych zasilające rachunki władz publicznych. Wpływy publiczne są według niego pojęciem szerszym niż dochody publiczne. Obejmują one wpływy o charakterze pożyczkowym i wpływy o charakterze dochodowym. Do wpływów o cha-rakteree pożyczkowym autor ten zalicza:

-    kredyty z banku centralnego (w Polsce te kredyty są zakazane).

-    kredyty z banków komercyjnych.

-    pożyczki od rządów zagranicznych,

S. Owsiak. Finanse publiczne. .. op.cit.