Rozpoznawanie szoku
Szokiem nazwał Rorschach niespodziewany wstrząs psychiczny wywołany przez tablicę kolorową, hamujący aktywność intelektualną badanego na dłuższą lub krótszą chwilę i obniżający poziom tej aktywności.
Dzisiaj wiadomo, że mogą występować także szoki wywołane tablicami ciemnymi. Szoki powstają na tle nerwicowym. Zrepresjonowane, czyli stłumione, konflikty są ich przyczyną. Barwy, które działają na uczucia, pobudzają te konflikty i wywołują wstrząs. Ujawnia się to wyrazem twarzy, jakimiś wykrzyknikami, gestami lub nawet odrzuceniem tablicy, która powoduje szok.
Szoki są wskaźnikiem i miarą przeżywanych lęków; różnią się stopniem intensywności. Najważniejsze wskaźniki przeżycia szoku na daną tablicę:
1) jeśli badany nie jest zdolny udzielić wypowuedzi, którą można by zasygnować,
2) jeśli dana tablica wywołuje najdłuższy, przynajmniej dwa razy dłuższy od innych, czas początkowej reakcji (cz.p.r.) w całym protokóle,
3) jeśli czas początkowej reakcji nie jest najdłuższy przy danej tablicy, jest jednak dłuższy od średniego cz.p.r. na wszystkie 10 tablic i wypowiedź jest poprzedzona jakimś słownym komentarzem czy też gestem wskazującym na zaskoczenie,
4) jeśli liczba i jakość wypowiedzi na daną tablicę wyraźnie się obniżyły,
5) jeśli liczba wypowiedzi na trzy ostatnie (kolorowe) tablice stanowi poniżej 30% wszystkich wypowiedzi, mówi o zahamowanej reakcji na kolory, a więc stanowi szok „kolorów'.
Każdy z tych wskaźników jest wystarczającym objawem szoku.
Miarą stopnia intensywności szoku są czasy początkowej reakcji na tablice. Im większe są różnice, tym większe napięcie i niepokój. Wyróżnia się dzisiaj wdele różnych szoków'.
69
ROZPOZNAWANIE SZOKU