Obraz�5

176 Podstawy dydaktyki ogólnej

zawartych w bloku I. to w bloku KI będzie miał do czynienia wyłącznic z jednym wariantem korektywnym. W przypadku zaś niedostatecznego przyswojenia sobie treści objętej większą liczbą obszarów pojęciowych w bloku I, zostanie skierowany przez blok TI do odpowiednio większej liczby obszarów korektywnych w bloku KI.

Rys. 10. Schemat programu blokowego

Tak więc do bloku P jedni uczniowie dochodzą szybciej, inni - wolniej, jedni kroczą doń bezpośrednio, inni muszą schodzić z głównej drogi na boczne trakty korektywnych rozgałęzień.

Struktura tych rozgałęzień powinna przy tym wykluczać ewentualność popełnienia więcej niż jednego błędu w danym fragmencie bloku (C łub Cq), a równocześnie uniemożliwiać przejście do kolejnego bloku bez uprzedniego opanowania treści danego bloku. Praktyka wykazała, że jest to możliwe w stosunku do większości uczniów przy starannej weryfikacji tekstu pro* gramowanego. Ci zaś, którzy nie mogą sprostać wymaganiom stawianym przez program, muszą prosić o pomoc nauczyciela.

Analogicznie przedstawia się sprawa, gdy chodzi o bloki P i KP. I tutaj bowiem do bloku KP kierowani są przez blok TP wyłącznie ci użytkownicy programu, którzy nie rozwiązali problemu eksponowanego w bloku P. Oprócz tego. ci spośród nich, którzy nie mogą uporać się z rozwiązaniem problemu mimo pomocy, z jaką się spotykają w bloku KP, również mają zapewnione wsparcie ze strony nauczyciela.

Scharakteryzowane wyżej bloki są jak gdyby cegiełkami, którymi autor programu może swobodnie manipulować, budując z nich pro* gramy o różnej strukturze. W pewnych sytuacjach punktu wyjścia danej sekwencji programu nie musi więc stanowić blok I, lecz np. P lub Tl. Czynnikiem determinującym taką lub inną strukturę programu winno być przy tym zadanie dydaktyczne, którego realizacji program ma służyć.

Główne założenia dydaktycznego programowania blokowego ilustrują podręczniki opracowane zgodnie z jego założeniami (por. np. Kupisicwicz 1975; Matulwa, 1974; Fidyk, Skup-Siundis, 1974; Denek, 1984; inne).

3. Środki służące do ekspozycji programu

Czynnikiem najistotniejszym w nauczaniu programowanym jest tekst (program) opracowany zgodnie z omówionymi w poprzednim podrozdziale postulatami. W nauczaniu można go eksponować dwojako: za pomocą podręczników lub maszyn. Podręczniki programowane różnią się między sobą w zależności od rodzaju programu, którego ekspozycji służą. W związku z tym wyróżniamy podręczniki o strukturze liniowej, rozgałęzionej i mieszanej. Także maszyny, używane do prezentacji tekstów programowanych, bywają różne. Najczęściej stosowanym kryterium podziału są sprawowane przez nic funkcje dydaktyczne. Stosownie do tego kryterium maszyny te dzieli **ęna: