Obraz�1

288 Podstawy dydaktyki ogólnej

Nie znaczy to, że obecnych nauczycieli należy zastąpić innymi lub zdestabilizować ich zatrudnienie. Trzeba natomiast stworzyć warunki pozwalające im na przystosowanie się do nowych wymagań teleologicz-nych, treściowych i metodycznych, charakterystycznych dla demokratycznego społeczeństwa.

Jeśli zatem szkoła ma się stać inna, a mianowicie — że odwołamy się do postępowych haseł pedagogicznych — radosna, twórcza, „dla życia —przez życie", aktywna itp., jeśli ma się przekształcić ze szkoły werbalnej i autorytarnej w szkołę „pracy” i „samodzielnej aktywności uczniów", to aktywny i twórczy musi być przede wszystkim nauczyciel. Tak oto zbliżyliśmy się do głoszonej jeszcze przez Adolfa Diesterwega tezy, iż „Szkoła tyle jest warta, ile jest wart nauczyciel" (1950, s. 49). To zaś, ile jest wart, zależy z kolei od tego, gdzie, przez kogo i jak jest edukowany, a ponadto od warunków pracy, jakie mu się zapewnia.

Sprawdzian 14

1.    Scharakteryzuj istotne składniki ogólnych i zawodowych kwalifikacji nauczyciela.

2.    Jakie wnioski dla systemu kształcenia nauczycieli wynikają z tendencji rozwojowych edukacji w krajach uprzemysłowionych?

Bibliografia do rozdziału XIV

A Nation at Risk. The Imperative for Educational Reform. Washington D.C. 1983, US Govt. Printing Office.

Diesterweg F.A.W. Schriften und Reden in Zwei Bandem. Tom 1. Berlin-Leipzig 1950 Volk und Wissen Yerlag.

Edukacja narodowym priorytetem. Raport o stanie i kierunkach rozwoju edukacji narodowej u' PRL. Warszawa-Kraków 1989, PWN.