Obraz (35)

Dodatek

Mieczysław Gogacz

Podstawy 1 cechy relacji pedagogicznej między rodziną i szkołą

(W: Pedagogiczna relacja rodzina-szkoła. Dylematy czasu przemian.

Red. A. W. Jankę. Bydgoszcz 1995, s. 34-37)

Kształtowanie się jakiejkolwiek relacji zależy od jej podmiotu i kresu. Relacja bowiem nie jest samodzielną strukturą bytową ani w sensie realnym, ani pojęciowym. Jest zawsze wpływem podmiotu na kres i recepcją tego wpływu przez naturę kresu. Relacja wyraża charakter podmiotu i kresu.

Aby więc określić pedagogiczną relację między rodziną i szkołą trzeba najpierw ustalić rozumienie rodziny, szkoły, pedagogiki i etyki. Wszystkie te czynniki wyznaczają charakter i etyczne aspekty pedagogicznej relacji, która wzajemnie wiąże rodzinę i szkołę. Można też już dopowiedzieć, że treścią lub naturą relacji pedagogicznej jest wychowanie i nauczanie.

1. Rodzina

Rodzina jest stałą obecnością ojca, matki i dzieci. Obecność jest trwaniem podstawowych relacji, wyznaczonych przez elementy strukturalne ludzi jako osób, stanowiących rodzinę. Te elementy strukturalne - to w każdym człowieku jego istnienie jako wewnętrzny powód realności oraz rozumna istota jako powód identyczności tego, kim jest człowiek jako osoba. Dopowiedzmy, że osobą jest byt

0    rozumnej istocie, który zarazem kocha, ufa i dąży do sytuowania się w miłości

1    wierze. Istnienie bowiem urealniające człowieka wyzwala w^r jego istocie intelekt jako bezpośredni podmiot rozumnego poznania oraz wolę jako podmiot rozumnej decyzji, a w całym człowieku jako bycie wyzwala przez sw^e przejawy powiązania, które są miłością wiarą i nadzieją. Miłość, wsparta na realności jako przejawie istnienia, jest pierwszą relacją wiążącą osoby. Zawsze istnienie i realność są pierwsze, gdyż bez nich nie istnieje realna osoba. Także wobec tego miłość, wsparta na realności, jest pierwszą relacją wiążącą osoby. Do pierwszych relacji należy też wsparta na prawdzie wiara i sytuująca nas w obu tych relacjach nadzieja jako dążenie człowieka do realnej obecności, która z kolei tworzy rodzinę, gdy te relacje wiążą osoby już połączone małżeństwem lub rodzicielstwem.

232