Podstawy i cechy relacji pedagogicznej...
Tak rozumiana rodzina wymaga odróżnienia aspektu jej genezy, trwania i granicy.
a) Geneza rodziny
Aspekt genezy lub powstania rodziny wyraża się w wyakcentowaniu małżeńskiej więzi między mężczyzną i kobietą, gdyż tylko w tej więzi poczyna się nowy człowiek. Samo małżeństwo jest uroczystym oświadczeniem mężczyzny i kobiety, że ślubują sobie miłość, wierność i uczciwość małżeńską, przez co rozumie się wyłączność pożycia seksualnego, a w konsekwencji urodzenia i wychowania dzieci, o czym informuje zobowiązanie się do trwania we współobecności aż do śmierci. To oświadczenie składają sobie małżonkowie wobec świadków dwu wielkich społeczności, do których należą, a mianowicie państwowej i religijnej. W tych społecznościach chcą występować nie pojedynczo, lecz jako nowa wspólnota, która tym samym prosi o nowe uprawnienia (ius) i ich potwierdzenie (lex). Z tego względu zawarcie małżeństwa jest wejściem w nową sytuację społeczną i prawną.
We wcześniejszej tradycji prawniczej rozumiało się małżeństwo głównie jako zobowiązanie do urodzenia potomstwa. W prawie kanonicznym zgodnie z naturą wspólnoty zawsze mówiło się o równorzędności powiązań przez miłość, wierność, uczciwość małżeńską oraz urodzenie dzieci, wszystko to zabezpiecza przyrzeczenie trwania we współobecności aż do śmierci.
Zauważmy, że małżeństwa nie stanowi więź wykluczająca któreś z podjętych zobowiązań. Nie ma więc małżeństwa, gdy ze względów organicznych lub z powodu wcześniejszej umowy zostaje wykluczone poczęcie i narodzenie dziecka.
Należy dodać, że poczęcie i urodzenie dziecka może nastąpić poza więzią małżeńską. Samo wtedy rodzicielstwo zapoczątkowuje rodzinę i wyznacza więź pokrewieństwa bez obecności obojga rodziców.
b) Trwanie rodziny
Aspekt trwania rodziny jest jej manifestowaniem się jako właśnie realnej i aktualnej współobecności rodziców i dzieci. Jest to wspólnota osób, powiązanych relacjami osobowymi i i stołowymi. Relacje osobowe mają podstawę w przejawach istnienia i wiążą ojca, matkę i dzieci miłością, wiarą i nadzieją. Relacje istotowe mają podstawę we własnościach duszy i ciała. Duchowy intelekt i wola wyznaczają poznanie i postępowanie, doskonalone mądrością, kontemplacją i sumieniem, kierującymi do prawdy i dobra. Własności cielesne, wsparte na rozciągłości, przejawiającej się w wymiarach, wyznaczają relację troski o życie i zdrowie wszystkich osób, stanowiących rodzinę. Życie jest posiadaniem i przejawianiem wszyst-
233