Obrázek (5)

micznych, tworzenia się ruchów społecznych, ogólnie — „tworzenia historii”. Każdy okres historyczny oferuje ludziom i grupom społecznym specyficznie warunki i pola możliwości. Pola te mogą być współokreślone przez takie czynniki, jak istniejące struktury ekonomiczne, społeczne, instytucje, systemy norm i wzorców zachowań odziedziczonych dzięki tradycji, potrzeby i interesy klasowe i grupowe.

W polu tym znajduje się również miejsce dla psychologii, a w tym dla osobowości uczestników wydarzeń historycznych, szczególnie ludzi wybitnych.

Należy zgodzić się ze znanym filozofem społecznym, Karlem Popperem, że historia nie jest historią walk klasowych ani produktem psychologii ludzi.

Uproszczenia historycyzmu wydają się w świetle współczesnej wiedzy nadmierne, a niekiedy naiwne. Ma rację Popper, gdy pisze, że „czynnik ludzki jest w końcu tym najbardziej niepewnym i nieobliczalnym elementem życia społecznego oraz wszelkich instytucji społecznych”. Bieg zdarzeń nie jest w żadnym wypadku efektem swobodnych decyzji wybitnych ludzi.

Przychylam się do stanowiska czołowego socjologa niemieckiego XIX w., Maxa Webera, że między teoriami historycznej celowości i predestynacji (wśród których znajdował się marksizm) a koncepcjami nieograniczonej roli wielkich ludzi znajduje się miejsce dla orientacji pośredniej, lansującej podmiotowość ludzi, a szczególnie przywódców, i znaczenie ich osobowości w procesach historycznych.

Drugie wydanie książki jest poszerzone o charakterystykę prezydentury Wałęsy i sytuacji wyborczej 1995 r. oraz uzupełnione i zaktualizowane.

Książka ukazuje się w przededniu wyborów prezydenckich. Obiektywizm naukowy autora nie koliduje z jego prze-i "ii.mieni, że tylko Wałęsa dzięki swym walorom moralno-I mlecznym, charyzmie, zdolnościom przywódczym i talen-i"iu politycznym zasługuje na miano pierwszego obywa -i' l.i Rzeczypospolitej wiatach 1995-1999.

W załącznikach zamieszczono wywiady, felietony i ar-i \ K uly bezpośrednio lub pośrednio związane z osobą Wałęsy I większość z nich została opublikowana na lamach polskich • . asopism).