opracowanie tlowia1

tylną powierzchnią uda, z oporem przyłożonym na tylną powierzchnią goleni nad stawem skokowo-goleniowym, można uzyskać stopień 4 w teście, a jednocześnie nie mieć pełnego rozeznania, co do udziału mięśni w wykonywanym ruchu.

Znajomość przyczepów zakończeniowych w w. mięśni i palpacyjne sprawdzenie napięcia od strony głowy strzałki (m. dwugłowy uda) lub od strony tylr.o-•wewnętrznej dolnej nasady uda (in. półścięgnisty i in. półbłoniasty) pozwoli na orientację, co do udziału mięśni tego zespołu w badanym ruchu. W przypadkach po poliomyelilis często uzyskiwano ocenę 4 przy zupełnym porażeniu jednego z tych mięśni. Takich przykładów można przytoczyć wiele.

Badający musi nauczyć badanego poprawnego wykonania testowanego ruch.i biernie, by nie wywołać zmęczenia przy czynnym wielokrotnym powtarzaniu w razie nieprawidłowości przy pierwszej próbie.

Dobór odpowiedniej pozycji wyjściowej dla każdego zespołu dynamicznego i każdego stopnia skali. Ogólnie pozycje wyjściowe należy dobierać tak. by zapewnić testowanemu zespołowi dynamicznemu warunki maksymalnie zbliżone do izolowanego skurczu. Ponadto powinny one eliminować wspomaganie ruchu przez mięśnie agonistyczne. Spełnienie tych warunków wymaga, oprócz doboru właściwej pozycji wyjściowej, korelacji ze stabilizacją. Dobór pozycji trzeba omawiać w odniesieniu do stopnia skali testu.

Stopień 0—1. Tutaj pozycja wyjściowa nie odgrywa takiej roli jak przy wyższych stopniach. Brak ruchu w obu przypadkach zezwala na przyjęcie takiej pozycji wyjściowej, która umożliwia najwygodniejszy dostęp do mięśnia w celu palpacyjnego sprawdzenia napięcia (ryc. 22). Trzeba zaznaczyć, żc często w związku z anatomicznym położeniem mięśnia rozgraniczenie wartości 0—1 jest trudne do określenia. Na przykład ocena na stopień 1 zespołu rota-tęrów zewnętrznych stawu biodrowego — składającego się z sześciu mięśni, z których dwa leżą wewnątrz miednicy mniejszej (m. zasłaniacz wewnętrzny i m. gruszkowaty), dwa przykryte są przez mięśnie pośladkowe (in. bliźniaczy górny i dolny), a pozostałe biegną wspólnie z przywodzicielami uda (m. zasłaniacz zewnętrzny i in. czworoboczny uda) — jest praktycznie niemożliwa. Dla większości mięśni pozycja wyjściowa przy stopniu 1 jest taka sama jak dla stopnia 2.

Stopień 2. Testując w warunkach odciążenia przy ruchach prostych, jedno-płaszczyznowych. należy lak dobierać pozycje wyjściowe, by p ł a s z c z y z n a ruchu była zawsze równoległa do p o d ł o ż a. Na przykład przy testowaniu zginaczy stawu biodrowego będzie to pozycja leżąc na boku nie

Ryc. 22. Tost przywodzieio-li kończyny dolnej prawej w stawie biodrowym na

w stawie biodrowym na stopień 0—1. Pozycja wyjściowa — leżąc tyłem, testowana kończyna lekko odwiedziona. Wyszukiwanie napięcia w pachwinie przy

odciążenie i iMbilizucja do testowania rotatorów wewnętrznych kończyny dolnej w stawie biodrowym prawym na stopień 2. *W sytuacji, kiedy pacjent nic może przyjąć pozycji stojącej należy go ułożyć w leżeniu tyłem. Pionowe ustawienie uda niweluje silę ciężkości, goleń odciążona ręką terapeuty. Badany wykonuje w tych warunkach czynny ruch golenią na zewnątrz Stabilizacja uda ręką terapeuty ZujH-wniu pionowe u-Mawicnif tej części koii* czyny.

testowanym, a w przypadku odwodzicieli kończyny górnej w stawie ramien* nym — leząc tyłem. Podana zasada nic dotyczy testowania ruchów skrętnych, rotacyjnych. Przy badaniu rotatorów należy tak ustawić kończynę lub jej część, by znieść silę ciężkości. Efekt len uzyskuje się przez ustawienie jej pionowo w górę lub pionowo w dół.

Zilustruje to przykład rotatorów wewnętrznych w stawie biodrowym. Jeżel: jest to możliwe, ustawia się badanego w pozycji stojąc z niewielkim podwyższeniem pod kończynę nie badaną. Kończyna badana swobodnie zwisa, słabi lizacja rękami badającego za miednicę. Ruch wykonany w takich warunkach spełnia wymagania odciążenia. Jeżeli pacjent nic może przyjąć pozycji stoją cej, to podobny efekt można uzyskać testując w pozycji leżąc tyłem z bada nq kończyną zgiętą w stawdc biodrowym i kolanowym do kąta 90°. Ustawio ne pionowo w górę udo i odciążona na ręce terapeuty goleń (ryc. 23) eliminuj, siłę ciężkości i pozwalają mięśniowi pośladkowemu małemu (rotator wewnętrzny kończyny dolnej w- stawie biodrowym) na ruch w warunkach dcgrawi-lacji. Zasada równoległości płaszczyzny do podłoża nie jest .stosowana prz> określaniu siły mięśni tułowia w omawianym stopniu skali.

Wydaje się, iż przy ruchach jednopłaszczyznowych (zgięcie i wyprost krę gosłupa) badanie w pozycji leżąc bokiem z tułowiem poza podłożem, odciążo nym na podwieszkach, przy stabilizacji miednicy zyskałoby na obiektywności

Prawidłowo dobrana pozycja wyjściowa powinna spełniać jeszcze jeden wa runek istotny przy stopniu 2. Otóż r.ie powinno to być ułożenie, które powo duje ucisk rnasy ciała na pracującą grupę mięśniową. Przy testowaniu odwo dzicieli kończyny dolnej w' stawie biodrowym można zasadniczo ułożyć bada nego w pozycji leżąc przodem lub tyłem, bo zarówno jedna, jak i druga po zycja spełniają warunek równoległości do podłoża. Jednak w pozycji leżą. tyłem mięsień pośladkowy średni, główny odwodziciel, jest przygnieciony dc podłoża, co w znacznym stopniu może ograniczyć jego możliwości siłowe szczególnie przy osłabieniu tego parametru. Dlatego należy w tym przypadki wvbrur no7vrjo leżąc przodem.