P1010389

jak żmija i oplatająca wężowymi ramionami, wygłasza zuchwałą autoapolo-gię swych sprzecznych zalet - jest i skromna, i rozpustna, krucha i krzepka jednocześnie. To ona wysysa szpik mężczyzny. Wreszcie - już po tym wampirycznym akcie seksualnym - gdy kochanek chciał złożyć pocałunek miłości, objawiła mu się - jak w dydaktyczno-„tragicznej” przypowieści moralnej, lecz wspaniale napisanej - jako coś w najwyższym stopniu „abiektałnego”: sącząca się ropa, zgnilizna, rozpadający się szkielet⁷.

Fćlicien Rops uchodzi za malarza, który najbardziej dosłownie wziął wiersze Baudelaire’a za inspirację do swych obrazów^{1 2}. Nie zawsze wychodziło mu to na dobre. Praż uważa, że celem Ropsa było „pokazać Zło, którego wcieleniem jest kobieta. Rops pragnął przedstawić je w sposób satyryczny, ale tematyką swą zbytnio się lubował i dlatego nie udało mu się wznieść ponad poziom zwykłej ilustracji - na dodatek o pornograficznym często charakterze”⁹. Sekwencja rozumowania przebiega mniej więcej tak: mężczyzna jest opętany przez kobietę, a kobieta - przez Diabła¹⁰. Z dziennika Goncourtów z roku 1868 dowiadujemy się, że Rops żywił taki pogląd na współczesną kobietę: malował jej „okrutny wygląd, jej stalowe spojrzenie, tę chęć szkodzenia mężczyźnie, której nie ukrywa i nie maskuje, lecz która bije od całej jej osoby”¹¹. Podobne kobiety mają na twarzach grymas „nienasyconych wampirzyc”. Kobieta to okrutna dzika bestia, porównywana często do pantery¹²; to wieczna prostytutka. Równie niebezpieczna jest ta „Madonna Przerażenia” jako siewczyni syfilisu (Mors Syphilitica -tytuł dzieła Ropsa¹³). Obcowanie miłosne z nią niesie truciznę, zgniliznę,

1

⁷ Por. omówioną w rozdziale 12 jedną z „historii tragicznych” Franęois de Rosseta. Kładzie się nacisk na abiektalno&ć seksualności kobiecej.

2

Wykonał zresztą frontyspis do Les Źpaws (por. Fćlicien Rops..., s. 83).

? M. Praż, Zmysły..., s. 352.

|- Por. Fćlicien Rops..., s. 68.

| Cyt. za: M. P raz, Zmysły..., s. 351-352.

§j Por. opis takiej kobiety bestii sporządzony przez jeana Lorrain, cytowany w: Fćlicien Rops..., s, 29-30, hasło Okrucieństwo. Raula z Pana Wenus Rachilde, będąca również wersją kobiety fatalnej szukającej „nowej formy występku” (s. 76), wielokrotnie jest porównywana do pantery, łasej na ludzką krew. Czarna pantera - rzeczywista i imaginacyjna - wyznacza ważne pole porównań w Wampirze Reymonta. „Panterę z kobiecością wspaniale zestawi! d’Aurevilly w Diablich sprawach w scenie zwycięstwu Hauteclaire, pantery-kobiety, nud żywą panterą-zwierzęciem" - piszą badacze postaci kobiety latał-