nowego (innego) typu działań, aby uczniowie długo musieli dochodzić do rozwiązania, zastosowując po drodze wiele znanych i nowych podejść (pomysłów). W ten sposób poznawać będą wiele sposobów wykonywania obliczeń i zastosują w konkretnej sytuacji najlepszy lub taki, który jest dla nich najlepszy (najpewniejszy). Przy tej okazji warto wdrażać uczniów do samodzielnej pracy, a także przygotowywać dodatkowe zadania dla uczniów zdolnych i chętnych.
4. Bardzo istotne w kształceniu matematycznym jest rozwiązywanie zadań tekstowych. W klasie II wyraźne hasła programowe polecające rozwiązywanie zadań tekstowych mamy tylko w niektórych działach (3, 4 i 6), co nie oznacza, że tylko w tych działach je rozwiąZu. jemy. Zadania tekstowe przenikają cały program i rozwiązujemy je w każdym dziale. Często powinny one być w dzisiejszej szkole podstawą wprowadzania nowego materiału, jego rozszerzania i utrwalania. Calv proces pracy z zadaniami tekstowymi wiąże się z ich układaniem, rozwiązywaniem i przekształcaniem. Szerzej o tych problemach piszę w I części Metodyki ...(podrozdział 2.8.).
Chciałbym zwrócić jeszcze uwagę na wskazania sformułowane wokół zadań tekstowych przez J.Daniau1, a dotyczące: a) sposobu formułowania zadań
- tekst zadania musi być jasny i prosty,
- unikać sformułowań zbyt zwięzłych,
- odrzucać sformułowania zbyt przejrzyste, sugerując ■wprost rozwiązanie,
- wdrażać uczniów do rozwiązywania zadań, w których dane nie są podawane w porządku, w jakim się wykonuje obliczenia,
- tekst zadania może mieć pytanie ogólne: Czego można tu poszukać’
J1976 nr^1 ^ 'Cma' M lcks,0Wych w szk°'e podstawowej, Oświata , Wychowm w tekście może brakować jednej lub wielu danych,
zaproponować uczniom ciąg obliczeń, które potem mają ubrać w
tekst zadania,
problem można sformułować w szkicu (rysunku), gdzie jest jakaś drobna wskazówka i pytanie,
- organizować konkursy zadaniowe (układanie i rozwiązywanie);
b) treści zadań
- unikać problemu typowego,
- unikać zadań, które w swej konkretnej treści są fałszywe,
• kierować zadania w stronę sytuacji otwartych, gdzie może być wiele rozwiązań,
- dopuszczać sytuacje problemowe, które nie opierają się na danych liczbowych i nie prowadzą do obliczeń;
c) rozwiązywania zadań
- unikać rozwiązywania zadań za pomocą wzoru literowego (jest to ekonomia myślenia, ale w klasach młodszych ze szkodą dla kształcącego poszukiwania),
- nie wymagać, aby rozwiązanie zadania podawane było w liczbach z fikcyjną dokładnością,
- pozwalać rozwiązywać zadania wieloma sposobami,
- formę rozwiązania musi sugerować tekst lub wybiera go sam uczeń i może to być wykonanie rysunku, diagramu, sporządzenie tabeli, uzupełnienie tabeli, narysowanie drzewka, dokończenie schematu, proste działanie, wypełnianie pustych miejsc liczbami, kreślenie lub
pokolorowanie, sposób zapisu obliczeń.
W omawianym dziale program zaleca rozwiązywanie zadań tekstowych, a w rozwiązywaniu równań przewiduje układanie i rozwiązywanie odpowiednich zadań tekstowych.
5. Wprowadzenie równania do nauczania arytmetyki ma istotne znaczenie w rozwiązywaniu trudniejszych zadań tekstowych, gwarantuje jednocześnie lepsze zrozumienie działań arytmetycznych. Algebraiczny sposób rozwiązania (równania) jest często sposobem
i