pkm osinski97

192

4. Łożyskowanie

4.3. Tarcie w łożyskach Cugowych

19}

P_

Id

Pir =

(4.11)

Przy rozruchu łożysko zaczyna pracę przy tarciu granicznym, następnie szybko przechodzi « stan tarcia mieszanego. Współczynnik tarcia maleje, gdyż maleje wpływ tarcia powierzchni metali stykających się ze sobą. Przy dalszym wzróść* prędkości obrotowej następuje przejście w stan tarcia płynnego. Współczynnik tarcia osiąga minimum. Następnie następuje znowu wzrost współczynnika tarcit wywołany zwiększeniem się siły oporu w smarze zależnej od grildientu prędkości, kiory wzrasta wraz zc wzrostem prędkości obwodowej czopa.

Łożyska w stanic ustalonej pracy pracują bądź w zakresie tarcia mieszanego, bądź w zakresie tarcia płynnego. Łożyska, które pracują normalnie w zakresie tarem płynnego, przejściowo w okresach rozruchu pracują w warunkach tarcia mieszanego. Takie podczas normalnego biegu może wystąpić na skutek drgań przejściowe stykanie się nierówności, a więc warunki tarcia mieszanego. Przeciętne wartości współczynników tarcia łożysk ślizgowych zawierają się w przedziale 0,01+0$, W żJc smarowanych prostych łożyskach współczynnik tarcia może osiągnąć wartość 0,1, w bardzo dobrych, dobrze smarowanych łożyskach — wartość 0,001.

Wskutek nadanego luzu łożyskowego powstaje klinowa szczelina. W łożysku poprzecznym wynika ona z różnicy średnic czopa i panwi, w łożysku wzdłużnym — z odpowiedniego kątowego ustawienia panwi (segmentów panwi) względem powierzchni czopa. Smar wskutek swej lepkości i adhezji jest przy względnym ruchu czopa i panwi wciągany w szczelinę i sprężany. Powstające ciśnienie wywołuje silę unoszącą czop i równoważącą obciążenie. Rozkład ciśnienia smaru w łożysku poprzecznym przedstawiono na rys. 4.10. Ciśnienie narasta poczynając od rowh

Rys 4.10. tto/lbd ciśnienia w łożysku poprzecznym

smarowego. Maksymalne ciśnienie występuje w przekroju poprzedzającym minimttJ-ną szczelinę luzu. Za szczeliną gwałtownie spada. Rysunek 4.11 przedstawia od^-nowiedni rozkład ciśnienia pod segmentem panewkowym łożyska wzdłużnej

Rozkład ciśnienia może być obliczony przez rozwiązanie równań różniczkowych mchu smaru (równań Reynoldsa) lub ustalony doświadczalnie.

Pizy pionowym obciążeniu łożyska silą P występuje równoważenie tej siły przez jńalanie składowych pionowych ciśnienia p sin 0 (rys. 4.12)

Biorąc pod uwagę fakt, że wzdłuż łożyska następuje spadek ciśnienia wywołany wypływem smaru wzdłuż osi (rys. 4.13), mnożymy otrzymaną silę przez współczynnik korekcyjny C

| £ ,

= — fpsinfldfl. ² -

W i 13. Rozkład ciśnieniu smaru wzdłuż długości czopa