210
4. Łożyskowanie
Rys 4.31. Łożyska poprzeczne: a) kulkowe zwykłe, b) kulkowe dwurzędowe, c) kulkowe wiUńt d| kulkowe do iskrowników, ej kulkowe skoine jednorzędowe. I) kulkowe skośne dwurzędów g) walcowe, b) walcowe dwurzędowe, i) igiełkowe, k) stożkowe, I) baryłkowe dwurzędowe, m) baryłkę*
jednorzędowe
R)« 4 32. łożysku wzdłużne a) kulkowe jednokierunkowe, b) kulkowe jednokierunkowe sumonuUwot c| kulkowe dwukierunkowe, dl kulkowe kałowe dwurzędowe, c) baryłkowe z koszykiem hUmnyw. 0 baryłkowe z koszykiem masywnym
i gniazda w osłonie łożyska. Łożyska wuhliwe i samonastawne dopuszczają ich pewną niewspółosiowość. W łożyskach wahltwych wzajemne wychylenie pierścieni następuje w wyniku przemieszczenia kulistej bieżni po częściach tocznych. W łożyskach samonastawnych kulista powierzchnia zewnętrzna pierścienia przemieszcza się rzględem oprawy lub dodatkowego pierścienia; podczas gdy wzajemne położenie pierścieni z bieżniami pozostaje niezmienne.
Łożyska toczne są znormalizowane i produkowane masowo. Glimnynu wymiarami łożyska tocznego są (rys. 4.33): d — średnica otworu. D — średnica zewnętrzna. B lub T — szerokość łożyska poprzecznego lub skośnego, H — wysokość łożyska «zdiużnego, r lub r, — promień zaokrąglenia pomiędzy powierzchniami montażowymi: czołową i walcową lub stożkową.
Rys. 4.33. System oznaczania łożysk tocznych
W znormalizowanym systemie oznaczania łożysk każde łożysko ma numer ■ składający się z grup cyfrowych i literowych, w których zakodowane są jego cechy ' (ryi 4.34). Grupa znajdująca się na początku oznaczenia wskazuje rodzaj łożysko.
Następna grupa określa proporcje wymiarów—jest co odmiana wymiarowo. Stosuje I sif tu odmiany średnicowe, polegające na tym, że do zadanej średnicy d dobiera się I odpowiednio średnice zewnętrzne D. Odmiany te noszą nazwy, szczególnie lekka,
' bardzo lekka, lekka, średnia, ciężka itp. W ramach odmiany średnicowej tworzy się I odmiany szerokościowe różniące się stosunkiem szerokości do średnicy Bid lub Utd.
Soszą one nazwy: bardzo wąska, wąska, normalna, szeroka. Ostatnia grupa cyfrowa ' uformuje o średnicy otworu łożyska. Za nią znajduje się oznaczenie odmiany I konstrukcyjnej. Symbole rodzajów łożysk zestawiono w tabL 4.3. a odmian kort-itrukcyjnych w tabl. 4.4. Grupa na końcu numeru informuje o charakterze specjalnego wykonania.
Typ łożyska określony jest przez rodzaj i odmianę konstrukcyjną.
Grupa łożysk danego rodzaju i o danej odmianie wymiarowej lodmunic średnicowej i szerokościowej), a także o danej odmianie konstrukcyjnej nazywa się urii łożysk.