pkm osinski
22

242 5. Pr/ckindnic

5.1.2. Kola walcowe o zębach ewolwentowych skośny

Zazębienie kól o zębach skośnych wykazuje wiele zalel w stosunku do zazębień kól o zębach prostych. Przede wszystkim w zazębieniu skośnym współpracuje m ogól kilka par zębów równocześnie, przez co uzyskuje się lepszą ciągłość i płynnak ruchu, cichszą pracę i korzystniejszy rozkład obciążeń na kilka par zębów skoŚtąifi Wadą jest natomiast występowanie sił wzdłużnych, powodujących osiowe obcąit-mc łożysk. Można tego uniknąć przez stosowanie zębów daszkowych.

W przypadku zębów skośnych linia zębów jest linią śrubową, która praniu tworzące walca pod pewnym kątem. Skośność zębów określana jest przez kierunn linii śrubowej na walcu, jako prawo- lub lewoskrętnej, oraz przez wartość % p zawartego pomiędzy kierunkiem zęba, tj. styczną do linii śrubowej, i tworzą walca (rys. 5.19). Zęby skośne nazywane są też zębami śrubowymi.

Dwa kola walcowe z zębami skośnymi będą ze sobą prawidłowo współpraco** wówczas, gdy będą miały przeciwne kierunki linii śrubowych, a więc prawy i lewy oraz tę samą wartość nominalną kąta pochylenia linii zęba /J, W praktyce prayjiW się fi a 7-30¹ dla zębów skośnych oraz 25+45" dla zębów daszkowych.

W kole walcowym o zębach skośnych rozpatruje się parametry geometry®* w trzech charakterystycznych przekrojach:

—    czołowym, tj. prostopadłym do osi walca (oznaczenie indeksem

—    normalnym, tj. prostopadłym do linii zęba (oznaczenie indeksem n),

—    osiowym, tj. w płaszczyźnie przechodzącej przez oś walca (indeks .v),

Interesować nas będą zależności geometryczne głównie w przekroju normalny^

w którym zęby są kształtowane nu bazie znormalizowanej zębatki odniesienia, ot*t w przekroju czołowym, w którym rozpatruje się zazębienie i współpracę dwóch $

Mcnlul W przekroju normalnym powinien mieć wartość znormalizowaną i wówczas moduł i podziałka w przekroju czołowym wynoszą

P,

m. ^m'~ cos fi’	(5.28)
SHSfe*** cos fi cos p	(5-29)

Wysokości głowy zęba /i„ i stopy h_f są jednakowe w przekroju normalnym i czołowym.

Średnica podziałowa

tgor,

tga cos fi ‘

(5.32)

	(530)
^1 ‘ cosfi
średnice wierzchołkowa oraz stóp
da = d, 4- 2ha oraz dj = d,—2h{.	(531)

Nominalny kąt zarysu zębów w przekroju normalnym jest zgodny z kątem arysu odniesienia i wynosi a = 20°, a w przekroju czołowym kąt zarysu ar, wzrasta odpowiednio według zależności

Średnica walca zasadniczego rozpatrywanego w przekroju czołowym

d_u = J, cos ot,.    (5.33)

Kąt pochylenia zębów jest inny na walcu podziałowym a inny na walcu zasadniczym, wierzchołkowym czy tocznym. Można go wyznaczyć na rozwinięciu linii śrubowej [9 ]. Jego wartość np. na walcu zasadniczym oblicza się z zależności

tg/?* =    t&P - cosor, tg fi.    (5.34)

Kola o zębach skośnych, zwane krótko kolanu skośnymi, mogą, podobnie jak proste, być zerowe lub korygowane, czyli z zarysem przesuniętym ze współczynnikiem fż. Wtedy, uwzględniając korekcję, trzeba odpowiednio obliczać potrzebne wymiary, takie jak średnice głów, grubość zębów, wielkość pomiarową W przez n zębów i inne, które powinny być podane na rysunku wykonawczym kola

Kształt zębów skośnych jest wynikiem toczenia się znormalizowanego zarysu zębatki odniesienia po okręgu zastępczym, którego promień jest równy dużemu promieniowi elipsy wynikającej ze skośnego przekroju kola zębatego*. Płaszczyzna przekroju skośnego (rys. 5.20) jest prostopadła do linii śrubowej na walcu znad* niczym, czyli z osią walca tworzy kąt fi_b. Z zależności geometrycznych wynika

OT

V.

cos^łft, ]