328 & Praklndnic
5.5.2. Nlcrównomlerność biegu łańcucha
Łańcuch osiada na wiclobóku kola łańcuchowego, wskutek czego jego prędkość wzdłużna między kołami podlega chwilowym zmianom, a w kierunku poprzecznym do łańcucha pojawia się ruch oscylacyjny (rys. 5.78). Te niekorzystne oscylncje powtarzają się cyklicznie przy każdym obrocie koła o kąt podziałowy 26 * 3607f.
Rjx 3.78. Nkr6wnomieniość biegu łańcuchu Średnia prędkość łańcucha
(5246)
gdzie 2 — liczba zębów, n — prędkość obrotowa, p — podziałka łańcucha. Można też skorzystać z zależności
(5.246?)
(5247)
(5247*1
D nDn
gdzie D jest skuteczną średnicą koła.
Przy stałej prędkości o, koła czynnego, prędkość łańcucha
■W =* "i *o, oraz umim = co, /?„, cos6.
Chwilowa prędkość łańcucha w położeniu jak na rys. 5.78
r_ = o», Jtoi co% tp lub o ■ D_..co80-
Tę zmienność prędkości można scharakteryzować wjfym&jtm nierównomierna■ ici biegu łańcuchu
"mu. *i
(5.248)
który szybko maleje ze wzrostem liczby zębów. Głośna praca jest wynikiem dynamicznego, udarowego osiadania sworzni na kolach łańcucha. Dobre smarowanie tłumi te uderzenia i w pewnym stopniu łagodzi skutki nicrównomiemośa biegu łańcucha. Korzystny wpływ ma też przyjęcie nieparzystej liczby zębów w obszarze kąta opasania kola z, oraz odpowiednie położenie kątowe koła czynnego względem biernego.
Duża liczba zębów eliminuje praktycznie niorównomierność biegu, ale powoduje powiększenie rozmiarów obu kół i całej przekładni, i aby tego uniknąć należy stosować łańcuchy 2- i 3-rzędowe o małej podzialce, a mimo to o dużej wytrzymałości.
Oscylacje łańcucha, zwłaszcza poprzeczne, mogą być przyczyną wzbudzania drgań, czemu można przeciwdziałać za pomocą odpowiednich urządzeń napinania łańcucha.
5.5.3. Obciążenie łańcuchu
W przekładni łańcuchowej cięgno czynne napięte jest pełną silą Fr a cięgno bierne, luźno napięte, siłą Fh. Obciążenia kolejnych zębów i ogniw znajdujących się na luku opasania nie są jednakowe i zmieniają się skokowo w przybliżeniu według postępu geometrycznego
Zmianę tych sił przedstawiono na rys. 5.79. Przeniesienie obciążenia odbywa się głównie przez kilka pierwszych zębów. Nie jest więc potrzebny duży kąt opasania ani duża siła napięcia w cięgnie biernym, jak w przekładniach pasowych. Z tej przyczyny mniejsze jest również obciążenie wałów i łożysk oraz większa sprawność niż przekładni pasowych, >/ ^ 0,98.
Obciążenie łańcucha zależy od siły użytecznej F„ siły odśrodkowej f, i od siły naciągu cięgna F$. Oprócz tego należy uwzględnić siły dynamiczne V zależne od warunków pracy, przeciążeń w okresach rozruchu i W wurunkueli pracy ustalonej.
Nominalna siła użyteczną
(5-2491
gdzie P — moc przenoszona przez łańcuch.