pkm osinski
60

5, Przekładnie

Rys. 5.69 Układ ril w rowku klinowym: i) ilu nitys ny. b) siły działające na pas klinowy przy nabnpm n koło, cj przy zbieganiu z koh

gdzie

. «/ ain-rr ■ ■>%

jest pozornym współczynnikiem tarcia, a jego wartość zależna od kąta klina roo/< ty kilkakrotnie większa od rzeczywistego współczynnika tarcia.

Użyteczna silę obwodową na kole można wyznaczyć następująco: albo'jłnjjf n się użyteczną bezpośrednio siłę tarcia F_u = F, obliczoną wzorem (5i26),:ł^ posłużyć się wzorem (5.208) i wzorem Eulera (5.213), i otrzymać

Obi te sposoby nic odzwierciedlają w pełni zjawisk fizycznych, które w przypilM dpnikwH pasów kłioowycb są bardzo złożone i trudne do ścisłego ujędi) tcoatjC'

ńogo. W obecnej praktyce projektowej przyjmuje się więc metody doświadczalne podawane przez producentów pasów.

Siła obwodowa na kole zależy od kąta rozwarcia rowka; im mniejszy kąt. tym większa silu docisku normalnego F_N. Nie można jednak dopuścić (Jo sytoncji klina samohamownego. bo wtedy potrzebna byłaby pewna nilu do wyciąganiu pasu 7. rowka po stronie zbiegania z koła, co spowodowałoby dodatkowe straty energii.

Optymalną wartość kąta a można wyznaczyć na podstawie analizy sil działających na pas przy nabieganiu na kolo i przy zbieganiu z kola. Z warunku równowagi sil (rys. S.69b)

a po przekształceniu

Przy zbieganiu pasa siła wypychająca pas powinna być większa od składowej siły tarcia w kierunku promieniowym (rys. 5. 69c), czyli

(5.229)

a stąd

(£230)

Iga oraz    a > 2p.

gdzie p jest kątem tarcia.

Dla skojarzenia żeliwa (kółpj z gumą (pas) można przyjąć przeciętnie /i ** 0.26 = tgp oraz warunek a > 30°. Kąt ton został znormalizowany i dla pasa klinowego gumowego wynosi 40°. a dla rowków koi 32 — 38".

Obliczanie pasów klinowych. Wymiary i liczbę potrzebnych pasów klinowych dobieramy na podstawie obliczeń konstrukcyjnych, głównie geometrycznych i wytrzymałościowych. Brak dobrych teoretycznych podstaw do wyznaczania trwałości pasów klinowych sprawia, że korzysta się tu głównie z zaleceń, podawanych w informatorach technicznych i katalogowych przez producentów pasów klinowych na podstawie badań laboratoryjnych.

Wstępnego doboru wymiarów przekładni (średnic kół. odległości między osiąmj), można dokonać na podstawie własnych doświadczeń i zaleceń podawanych w literaturze. Na przykład średnicę małego kola pasowego można wstępnie dobierać w zależności od przenoszonego momentu obrotowego M

D\ = 30,3^/iW    dla    Al s 245 N • m.

X>i - 12,1 y/M    dla    Af > 245 N m.