polityka zagr1

r

Bez tytułu

Sytuacja Polski na arenie międzynarodowej i polityka zagraniczna Polski w latach 1921-1939

Odrodzone państwo polskie musiało od podstaw budować swoją pozycję na arenie międzynarodowej. Sytuację polityczną w Europie po I wojnie światowej cechował wyraźny podział na państwa, które kontestowały ustalenia traktatu wersalskiego i dążyły do ich rewizji oraz na państwa, które stały na gruncie pokoju i ładu wersalskiego. Do pierwszych należały przegrane Niemcy, a także ZSSR. Do drugich państwa zwycięskiej Ententy - Francja, Anglia. Polska zawdzięczała swe powstanie zwycięstwu Ententy i traktatowi wersalskiemu i dlatego jej polityka od pierwszych lat po wojnie zwróciła się właśnie ku tym państwom. Z biegiem czasu natomiast coraz bardziej groźni okazywali się dwaj sąsiedzi Polski - ZSSR i Niemcy. W polityce międzynarodowej Polski bardzo ważną rolę odgrywali także jej mniejsi sąsiedzi, tacy jak Czechosłowacja, Rumunia i Litwa.

W polskiej polityce zagranicznej okresu międzywojennego dostrzec można trzy⁷ podstawowe sfery aktywności: sferę stosunków' z mocarstwami zachodnimi, które miały być gwarantem porządku wersalskiego; sferę stosunków z największymi sąsiadami IIRP - Niemcami i ZSSR oraz sferę relacji z innymi mniejszymi państwami regionu środkowoeuropejskiego.

Polityka zagraniczna Polski do 1926 r.

tyfosoCna

Od samego początku niepodległości najsilniejsze stosunki łączyły Polskę z Francją. Starano się utrzymywać z tym państwem jak najlepsze stosunki. Sojusz ten wynikał z obawy Francji przed Niemcami; dlatego Francja szukała sojuszników na wschodzie Europy. Polska z kolei zdawała sobie sprawę ze swojego niezbyt korzystnego położenia między Rosją Radziecką a Niemcami, którym od początku nie podobały się polskie granice. Poza tym Francja była najbliżej Polski; inne zachodnie mocarstwa jak USA czy Anglię dzieliła od Polski spora odległość. W 1921 r. doszło do podpisania układu polsko-francuskiego o charakterze politycznym oraz dodatkowej konwencji wojskowej. Oba państwa zobowiązały się do udzielenia sobie wzajemnej pomocy, gdyby któraś ze stron została napadnięta przez Niemcy. Francja zagwarantowała także Polsce pomoc w przypadku konfliktu z Rosją Radziecką. Dla Polski ważna była także sytuacja w Europie Środkowej.

Niedługo po zaw⁷arciu przymierza z Francją Polska podpisała z Rumunią przymierze o charakterze politycznym wraz z tajna    ^ ₍

konwencją wojskow^rą. Porozumienie polsko-rumuńskie miało cel obronny i przewidywało wzajemną pomoc w przypadku    ^;

agresji ZSSR. Polska utrzymywała również poprawne relacje z Łotwą.

Tak więc położenie Polski na arenie międzynarodowej w 1925 r. było dość dobre, mimo iż nie udało się Polsce stworzyć w Europie silnego bloku państw sojuszniczych, który⁷ wzmocniłby bezpieczeństwo poszczególnych państw w obliczu zagrożenia ze strony Niemiec i Rosji Radzieckiej (koncepcja Międzymorza). Na przeszkodzie stanęły narodowe antagonizmy i konflikty⁷ interesów oraz bagatelizowanie niebezpieczeństwa przez niektóre państwa. Polska musiała wyrzec się zatem sw⁷ojej koncepcji Międzymorza. Czechosłowacja pozostawała z Polską w konflikcie o Śląsk Cieszyński, natomiast Litwa nie chciała współpracować z Polską z powodu sporu o Wilno, które znalazło się polskich granicach.

Mimo tej dobrej wydawałaby się międzynarodowej pozycji Polski już w pierwszej połowie lat 20-tych pojawiły się pierwsze ^ _t oznaki zagrożenia i słabości systemu wersalskiego. Pierwszym sygnałem był układ w Rapallo zaw⁷arty między ZSRR i Niemcami. Oba państwa nawiązały współpracę gospodarczą i wkroczyły do polityki europejskiej. Drugim sygnałem    U jE toO

świadczącym o słabości systemu wersalskiego był pakt reński, którego sygnatariuszami były Niemcy, Anglia, Francja oraz pfltyT £ęQi6C l Belgia. Układ ten gwarantował nienaruszalność zachodniej granicy Niemiec, ale nie wspominał ani słowem o granicy ( bO^c O t *) wschodniej, czyli polsko-niemieckiej. Spotkał się on z dezaprobatą w Polsce, jednak Francja nadal pozostawiała    ^ p_;

podstawowym sojusznikiem Polski. W 1925 r. wybuchła dodatkowo w⁷ojna celna Polski z Niemcami. Pozytywnym Op ‘ wydarzeniem było natomiast polepszenie się stosunków z Czechosłowacją, tak, że podpisano układ regulujący sytuację mniejszości narodowych w⁷ obu krajach.

Polityka zagraniczna Polski w latach 1926-1935.

(\q&

U l/tf

W 1926 r. doszło w Polsce do zmiany władzy i rządy objął J. Piłsudski. Poprawiły⁷ się wówczas relacje Polski z Anglią a także ożywiły się kontakty⁷ ze Stanami Zjednoczonymi i Włochami. Jednak naw⁷et te dobre relacje nie dawały Polsce pewnego oparcia w przypadku rzeczywistego zagrożenia.

Tymczasem w 1926 r. Niemcy weszły⁷ do Ligi Narodów i otrzymały status stałego członkostwa w⁷ Radzie tej organizacji.

Wzmocniło to pozycję Niemiec w Europie. W Niemczech narastały nastroje rew⁷anżystow⁷skie i coraz bardziej popularne stały się hasła domagające się rewizji wschodmej granicy niemieckiej. Coraz groźniejsza staw⁷ała się także Rosja Radziecka.

W kwietniu 1926 r. Niemcy i ZSSR zawarły⁷ układ o przyjaźni i neutralności. Stwarzało to poważne niebezpieczeństwo dla    \

Polski. W tej sytuacji Piłsudski postanowił realizować koncepcję polityki równowagi, tzn. zachowania równych stosunków O    V

z oboma potężnymi sąsiadami. Nie należało więc zgadzać na układy z jedną stroną przeciw drugiej oraz należało    '^s    ^

dopiłnow⁷ać, by Polska miała głos we wszystkich decyzjach podejmowanych na arenie międzynarodowej. C.,

W 1928 r. Polska przystąpiła do paktu Brianda-Kelloga, a rok później podpisała protokół Litwinowa. Traktaty te otworzył Polsce drogę do nawiązania bliższych stosunków z ZSSR, tak, że w lipcu 1932 r. stało się możliwe podpisanie paktu o nieagresji między Polską a ZSRR. Oba państwa wyrzekały się wojny jako środka do rozwiązywania wzajemnych sporów oraz do zachowania neutralności, jeśli któraś ze stron stałaby się ofiarą napaści innego państwa. Podobny układ Polska ^_no ^ podpisała z Niemcami w 1934 r. Oba państwa zobowiązały⁷ się do niestosow⁷ania przemocy we wzajemnych stosunkach, * // ^    ruQ-&A

zaprzestania agresywnej propagandy; układ kończył również wojnę celną.    ,    ^

^Strona lj

^M™^polsc,M ' ^ _vuv

i_z i ^t    - 'łyj    ₀

(jU