prapol038

gdzie ludność była już przyzwyczajona do wyrobów miedzianych, nieco oporniej już przyjmował się w Małopolsce, natomiast na Mazowszu, Podlasiu i w Polsce północno-wschodniej, mniej korzystnie położonych pod względem komunikacyjnym, gdzie żyła bardziej konserwatywna ludność pra-fińska, częściowo zmieszana z sznurowcami, trwała jeszcze długo kultura kamienna. Jednakże w każdym stuleciu znajomość brązu rozszerzała się w Polsce coraz dalej z zachodu na wschód a w słabszym stopniu także z południa ku północy. Epokę brązową dzielimy u nas na pięć okresów, z których pierwszy (od 1700—1500 przed Chr.) określamy jako wczesny okres brązowy, drugi (od 1500—1300 przed Chr.) nazywamy starszymi, trzeci (od 1300—1100) środkowym, czwarty (1100—900) młodszym a piąty (900—700) najmłodszym okresem brązowym.

I okres epoki brązowej (wczesny okres brązowy) 1700—1500 przed Cbr.

Handel i przemysł odlewniczy Podobnie jak pierwsze wyroby miedziane, tak samo i pierwsze przedmioty brązowe przybyły do nas z zagranicy, z krajów wyżej rozwiniętych kulturowo na południu i zachodzie Europy. O ile jednak pierwszą miedź zawdzięczamy zapewne przybyciu ludności południowej do Polski, to przedmioty brązowe docierały do nas wyłącznie drogą handlu wymiennego. O istnieniu ożywionego handlu wyrobami brązowymi w I okresie epoki brązowej świadczy duża ilość „skarbów" i luźnych znalezisk z tego czasu, zawierających najczęściej zapas towaru ukrytego przez wędrownych kupców w chwili niebezpieczeństwa. Naniesienie tych znalezisk, skupiających się najgęściej w Wielkcpolsce, na mapę pozwala nam odtworzyć szlaki handlowe, którymi przenikały do Polski wyroby brązowe* a poprzednio Drzedmioty miedziane. Główny taki szlak szedł od Bramy Morawskiej wzgl. od przełęczy Kłodzkiej do okolicy Wrocławia, stąd wzdłuż Odry do okolicy Głogowa i dalej przez Wiclkooolskę aż do środkowej Noteci, nastęonic w górę jej biegu do kolana Wisły i wzdłuż tej rzeki do Bałtyku. Tą drogą docierały do Polski zachodniej naszyjniki brązowe z końcami zwiniętymi w uszka (tabl. VI, 5) znad środkowego Dunaju, czekany (tabl. VI, 4) i sztylety typu unietyckiego (ryc. 16, 3) i siekierki z niskimi brze-

Ąij    AS    'ib

Tabl. VI. Kultury -wczesnego okresu brązowego (okr. I).

69