piegus©
Natomiast w procesie beztlenowego samooczyszczania gleb zachodzą fermentacja i gnicie. Ze związków organicznych zawierających azot powstają amoniak, indol i skatol, zawierających fosfor -fosforowodór, zawierających siarkę - siarkowodór. Powstałe substancje są bardziej toksyczne od związków pierwotnie zanieczyszczających glebę.
Wykład 9
Źródła zanieczyszczeń:
• przemysł
• gospodarka komunalna
• górnictwo
• transport samochodowy
Do degradacji przyczyniają się również:
• pustynnienie gleb
• chemizacja przez przemysł i rolnictwo
• zasolenie
• zmniejszenie ogólnej powierzchni na skutek urbanizacji i rozwoju przemysłu
Szczególne zagrożenie stanowi chemizacja związana ze nieumiejętnym stosowaniem nawozów sztucznych. Nadmiar niektórych pierwiastków może unieczynniać inne:
NADMIAR |
UNIECZYNNIENIE |
K |
Mg, Ca, Na |
Ca |
Mn |
Al |
Cu, P |
As, Mo, S |
K, Ca, Mg |
Używane w nawozach azotany, jak i tlenki azotu, są prekursorami karynogennych i teratogennych nitrozoamin, które wykryto w nadmiarze w roślinach nawożonych saletrami albo roślinach, które są uprawiane w pobliżu ruchliwych tras samochodowych. Chodzi o zanieczyszczenie tlenkami azotu ze spalin samochodowych.
Dużym zagrożeniem są również sole metali ciężkich, które przechodzą z gleby doroślin. Katastrofalne skutki spowodowały stosowane w rolnictwie i leśnictwie środki ochrony roślin zwane pestycydami (węglowodory chlorowane). Po spełnieniu swojej roli w części nadziemnej roślin, kumulują się w glebie i mogą zachowywać aktywność przez kilka lub kilkanaście lat, np. Aldrin 9 lat, Dieldrin 6 lat, a arsenian ołowiu i DDT 15 lat. Stwierdzono, że związki te hamują tworzenie się brodawek na korzeniach roślin motylkowych. Ponieważ substancje toksyczne wracają do nas, niektóre z nich (np. DDT) zostały zakazane. Miały one i pozytywny aspekt, gdyż ograniczały rozwój komarów (wektory malarii).
Ostatnio preferencje uzyskują selektywne w swoim działaniu pestycydy fosfoorganiczne. Nie
zalegają w glebie dłużej niż 2 tygodnie. Są one jednak niezwykle silne, toksyczne nie tylko dla człowieka, ale również dla zwierząt, w tym owadów. Musimy pamiętać o tym, że metale ciężkie uszkadzają różne narządy, jak również są przyczyną karcynogenezy i nadciśnienia.
Przykłady metali uszkadzające różne narządy:
• Zn, Co, Ni -> wątroba
• Cu, Pb, Zn, Cd, Hg -> mięsień serca
• Pb, Cu, Hg -> nerki
• Pb, Hg OUN
• Pb, Hg, Cd -> kancerogeneza
• Cd -> nadciśnienie
Page 50 of 52