redox<

Fc,0₃ + S0₂

redukcja —^

Hlrlilrinc

c) Układamy bilans elektronowy, pamiętając, że cała cząsteczka pirytu ulega utlenieniu:

x4 x4 xl 1

Fe¹¹ - le -* Fe^IU 2S'¹ -lOe 2S^IV 02° + 4e -*• 20-'¹

d)    Po uwzględnieniu mnożników i dodaniu stronami otrzymujemy:

4Fe¹¹ + 8S'¹ + 0₂° - 4e -40e + 44e 4Fe^m + 8S^!V + 20^,[

e)    Dobieramy współczynniki stechiometryczne:

4FeS₂ + "ll0₂    2Fe₂0₂ + 8S0,

2.5. Inne kryteria podziału reakcji

Każdej reakcji chemicznej towarzyszy zawsze wydzielenie lub pochłonięcie pewnej ilości energii, najczęściej w postaci energii cieplnej.

Reakcje egzo- Reakcje egzotermiczne to reakcje przebiegające z wydzieleniem i endfotermiczne ciepła z reagującego układu. Reakcje takie są głównym źródłem dostarczania ciepła w technice. Typowym przykładem reakcji tego typu są reakcje spalania, np.

C + 0₂ = C0₂    AH - -393 kj

CPI₄ + 20, = C0₂ + 2H₂0    AH = -800 kJ

Reakcje endotermiczne przebiegają z pochłonięciem ciepła do reagującego układu, np.

6C + 3H, = C.H    AH = 49 kJ

2 no

O reakcjach egzo- i endotermicznych będzie mowa szerzej w następnym rozdziale.

Podział reakcji wg W zależności od rodzaju doprowadzonej energii reakcje che-doprowadzanej energii miczne można podzielić następująco:

•    reakcje termiczne, zachodzące pod wpływem doprowadzonego ciepła, lub wydzielające ciepło w czasie reakcji

•    reakcje elektrochemiczne, zachodzące pod wpływem prądu elektrycznego, luli zachodzące .samorzutnie i powodujące powstawanie prądu ciekli yc/nrp.o. Frakcjo takie można zaobserwować np w iikiiimilnlniin li, w ogniwu galwanicznych, w pro {■usnęli kmo/jl deklu u hunilt /nc|

•    milicje lot mitem Ir/nc, /iipoczątkowiuic lub pr/yspios/niic wskulck d/inlaniii pola elcklioiimgnelyc/ncgn, np. pioeesy In toglufie/IK’

•    milicji* ionocliniik/.iu' (sonochcmiczne) zachodzące piui wply wem ultradźwięków, np. reakcje polimeryzacji i depolimeryzac ji

•    reakcje ntdineyjiin-chomic/.ne, zachodzące pod wpływem il/.in lania promieniowania jonizującego.

W zależności od ilości In/., w których występują reagenty reakcje lemieznc dzielimy na:

•    homogeniczne czyli jednofazowe, w których reagenty wyślę pują w jednej luzie, np.

w luzie gazowej: 3H, I N, 2NH₍ w roztworze: KOI I -ł- 11(1 KC! i 11,0

•    heterogeniczne czyli wielofazowe, w których reagenty wyślę pują w różnych luzach, np.

ciało stale i ciecz: HC1_{( (} l AgNO_i((i Agt'l_(s) -t HNO_{(( )}

1’otl/lttl

stulili

icuueitlńw

ciało stale i gaz: C ,    (),, ,

°    <s>    2<ji)

(X)

.»(*■)

Reakcje odwracalne są to reakcje przebiegające w dwóch prze eiwnyeh kierunkach. Tego typu reakcje nigdy nie przebiegają do Końca powstające w reakcji produkty łączą się z powrotem ze sobą tworząc substancje wyjściowe (substraty). W środowisku reakcji obecne są wówczas zarówno znikające substraty, jak i powstające na nowo produkty. Reakcje odwracalne zachodzą przeważnie w jednej la/ie (reakcje homogeniczne), np.

Uv»«lir|i» ml*

I nleodwiMH!

2HCI

te)

Ił ca keje nieodwracalne są to reakcje, które przebiegają w jednym kierunku do końca. Reakcje tc są przeważnie reakcjami hetero fonicznymi, (idy jeden z produktów opuszcza środowisko reakcji wytrącając się w postaci osadu, lub wydzielając się w fazie gazowej, wówczas reakcja staje się nieodwracalna, np.

2te)

pytania kontrolne:

1.    Jakie są zasadnicze typy reakcji?

2.    kodae definicje i przykłady reakcji syntezy, analizy, wymiany pujeilynr/o| | pi .V Czym charakteryzują się reakcje redoks?

4,    ( o to jest stopień utlenienia pierwiastka?

5.    Jak zmienia się stopień ullciiieniu pierwiaslku wskulck reakcji ulIcniiihln (t$ł| (». Który pierwiastek w reakcji redoks nazywamy utleniaczem, a klóiy roduklil 7. Określić jaki stopień utlenieniu mu elitom w następujących zwią/kuclt: ('!,(),

Cr .ISO,),. K,( TO,.