Religijnosc grekow

Religijność starożytnych Greków - W. Lengauer

1.    Mity a religia

Niemożliwa jest jedna, wspólna definicja mitu, która wyjaśniłaby to zjawisko we wszystkich kulturach. Jedyna cech wspólna: są to (były) opowieści ustne, nigdy ostatecznie nie ujęte w sztywny kanon, zawsze wzbogacane, uzupełniane i spełniające różne funkcje.

Mit grecki

Mity funkcjonujące w świadomości Greków okresu klasycznego, nazywane wtedy jeszcze zamiennie: mythos lub logos były elementem wierzeń religijnych

Polis grecka w V w. p.n.e. wymagała od obywateli wiary

ASEBEIA_- bezbożność, karana w trybie procesu publicznego: bezbożność jednego obywatela uważana za zagrożenie dla całej wspólnoty

Najsłynniejsze oskarżenie o bezbożność - proces Sokratesa, który „nowych bogów tworzy, a starych nie uznaje” Pobożność

Jedyny wyznacznik pobożności to wypełnianie określonych praktyk relioi jnych Nie było wyznania wiary, nie trzeba było też wierzyć w mity

Definicja religii

Zespół wszelkich działań i powiązanych z nimi wierzeń, idei, nauk i opowieści, które pozwalają człowiekowi na kontakt z rzeczywistością przekraczającą jego bezpośrednie doświadczenia zmysłowe.

Społeczny aspekt religii (Durkheim) - nie funkcjonuje bez zbiorowości wyznawców i stanowi wyraz świadomości społecznej tej grupy, a jej treści są nierzadko odbiciem instytucji społecznych tych wyznawców

2.    Kult państwowy w polis

mythoi (logoi) + therapeia (threskeia)

V

THERAPEIA

-    troska o kogoś lub coś, staranie, opieka, leczenie

-    całość czci i kultu bogów, wyraz szacunku okazywanego bogom : troska o świątynie i ołtarze, składanie ofiar, przestrzeganie obrzędów i przepisów religijnych, spełnianie wszelkich praktyk religijnych (therapeia peri tous theous)

-    jedyny sposób osiągnięcia kontaktu z bóstwem (przez składanie ofiar i modły)

-    obowiązek wszystkich obywateli

-    obowiązkom i praktykom kultowym towarzyszy zespół poglądów, idei, i nauk związanych z wizją świata i bogów -wewnętrzny stan człowieka

-    w najszerszym rozumieniu: troska o wszystko co jest pod opieką bóstw- o rodzinę, gospodarstwo i polis

THERESKEIA

-    kult

-    wszystkie przepisy religijne i ich przestrzeganie MYTHOI : uzasadnienie kultu

Organizacja życia religijnego w Atenach okresu klasycznego wg Arystotelesa:

-    kult częścią politei

-    nadzór nad całością kultu podzielony pomiędzy urzędników państwowych, sprawujących swe obowiązki w imieniu wszystkich obywateli

*król (archont basileus) - składanie wszystkich tradycyjnych ofiar

*dwaj inni archonci (eponymos i polemarchos) - praktyki, święta i ofiary ustanowione później

NOMOS - prawo, obyczaj

Całość praktyk religijnych w polis zgodna z nomos;

Przepisy drobiazgowo regulują przebieg świąt i uroczystości, rodzaj ofiary, sposób jej składnia oraz kalendarz religijny. Przepisy te wydawane w Atenach przez Zgromadzenie Ludowe - o org. Kultu decydowali sami obywatele

3.    Kult prywatny (domowy) od V/IV w. p.n.e.

-    w demach i fratriach ateńskich

-    w domach OIKOS