12
Kolejno zostaną przedstawione dalej dwie reguły, które posłużyły opracowaniu praktycznych metod rzutowania: rzut środkowy i rzut równoległy.
Podstawą tego rzutu jest założenie, że wszystkie promienie rzutujące przechodzą przez jeden właściwy (właściwy - to oznacza, że nieznajdujący się w nieskończoności) punkt S przestrzeni (rys. 3). S nazywa się środkiem rzutu i nie może należeć do rzutni.
Rzutami punktów A, B i C (punkt C jest po przeciwnej stronie rzutni niż pozostałe) są punkty As, Bs, Cs. Rzut wykorzystujący powyższy sposób rzutowania nazywa się rzutem środkowym i stanowi teoretyczną podstawę metody odwzorowania, zwanej perspektywą.
Perspektywa pozwala na takie odwzorowanie obiektu trójwymiarowego, w którym jego obraz (rzut) jest bliski jego fotograficznemu zdjęciu lub bezpośredniemu widzeniu przez oko (oko w punkcie S). Ponieważ perspektywa bywa wykorzystywana przez architektów do wizualizacji zaprojektowanego obiektu, na uczelniach technicznych jest ona nauczana głównie na kierunkach architektonicznych.
Innym, chyba najszerzej stosowanym w technice, rodzajem rzutu jest rzut równoległy. Zakłada on wzajemną równoległość wszystkich promieni rzutujących. Promienie rzutujące zachowują więc jeden kierunek k (rys. 4), zwany kierunkiem rzutowania; k musi spełniać tylko jeden warunek - nie może być równoległy do rzutni (porównaj ten warunek ze swoją odpowiedzią na pytanie z ostatniego SPRAWDŹ SIĘ!).
Rys. 4
Ponieważ rzut równoległy jest podstawą kilku dalej omawianych i powszechnie wykorzystywanych w technice metod rzutowania, warto przyjrzeć się bliżej jego podstawowym właściwościom.