13
Leki stosowane w profilaktyce i terapii wymiotów wywołanych chemioterapia
1. Antagoniści receptora dopaminoergicznego -> - dopaminolityki
• Metoklopramid (.Emeąuell [tabl.]., Mcocalon [sir.]), dawkowanie: koty i psy: 0,5-1 mg/kg i.m., s.c., p.o. co 6-8 godzin, lub w powolnym wlewie dożylnym 1-2 mg/kg w ciągu 24 godzin.
2. Antagoniści receptora serotoninergicznego 5-Hl\
• Ondansetron (Zofran [tabl., sir., supp., amp.]), dawkowanie: 0,1 mg/kg i.v. bezpośrednio przed podaniem cytostatyku i potem co 6 godzin.
• Tropisetron
• Granisetron
• Dolasetron
Mechanizm działania: komórki enterochromatofilne w ścianie jelita są bogatym źródłem serotoniny (5-HT), która jest uwalniana w dużych ilościach, w odpowiedzi na różne bodźce, zwłaszcza chemioterapie, radioterapie (gdy pole napromieniania obejmuje jamę brzuszną) i rozdęcie jelit. Odruch wymiotny spowodowany przez cytostatyki oraz promienie jonizujące może być spowodowany uwolnieniem w jelicie cienkim serotoniny (5-HT), która pobudza poprzez receptory 5-HT3 włókna dośrodkowe nerwu błędnego, który z kolei pobudza ośrodek wymiotny. Ponadto pobudzenie włókien dośrodkowych nerwu błędnego może także powodować uwolnienie serotoniny w strefie chemoreceptorowej, co dodatkowo wzmocni pobudzenie ośrodka wymiotnego. Działanie antagonistów receptora 5-HT3 hamujące nudności i wymioty spowodowane chemio- i radioterapią wynika z ich antagonistycznego wpływu na receptory 5-HT3 neuronów znajdujących się zarówno w obwodowym (nerw błędny) jak i ośrodkowym układzie nerwowym. Wymioty wywołane radioterapią i cytostatykami o silnym wymiotnym działaniu udaje się zwykle zahamować jedynie podaniem antagonistów receptora 5-HT3. Do powstania tych leków przyczyniły się badania nad antagonistycznym działaniem metoklopramidu wobec receptora 5-HT3. Obecnie stosowanych jest kilka leków o takim działaniu: (pamiętaj: również metoklopramid wykazuje słabe działanie antagonistyczne wobec receptora 5-HT3).
T.M.