Scan10007

INSTRUKCJA OZNACZANIA KWASOWOŚĆ I ZASADOWOŚĆ

Kwasowość i zasadowość

Do oznaczania kwasowości i zasadowości można wykorzystać metody:

-    miareczkową potencjometryczną

-    oraz miareczkową wobec wskaźników.

W badaniach analitycznych wody wykorzystuje się przede wszystkim zasadę oznaczania kwasowości wobec wskaźników polegającą na miareczkowaniu badanej próbki mianowanym roztworem wodorotlenku sodu (NaOIi) wobec oranżu metylowego do pH około 4,5 (kwasowość mineralna) i następnie wobec fenoloftaleiny do pH około 8,3 (kwasowość ogólna). Podczas miareczkowania roztworem zasady zachodzą poniższe reakcje:

H* + OH* -> H₂0 C0₂ + OH* -> HC0₃'

HC0₃' + OH" -* CO}²' + H₂0

Kwasowość definiuje się jako zdolność wody do zobojętnienia zasad. Spowodowana jest obecnością:

-    wolnego dwutlenku węgla (kwasu węglowego),

-    słabych oraz mocnych kwasów mineralnych,

-    kwasów organicznych,

-    produktów hydrolizy soli mocnych kwasów i słabych zasad.

Kwasowością mineralna (K_w) pochodzi wyłącznie od mocnych kwasów mineralnych obejmujących m.in.: kwas solny (HC1), kwas azotowy (HNO3), kwas siarkowy (H₂SC>4) oraz kwas fosforowy (H3PO4).

Kwasowość wody jest właściwością, która może występować jednocześnie z zasadowością. Ma to miejsce w wodach o wysokiej twardości i dużej zawartości dwutlenku węgla.

Pojęcie zasadowości określane jest jako zdolność wody (ścieków) do zobojętniania kwasów mineralnych.

•    Zasadowość ogólna (Z_og.) oznacza sumę wszystkich związków chemicznych w środowisku wodnym, które reagują zasadow^ro wobec oranżu metylowego (pH około 4,5).

•    Zasadowość mineralna (Z_m) oznacza sumę wszystkich związków reagujących zasadowo wobec fenoloftaleiny (pH powyżej 8,3).

Podczas miareczkowania roztworem kwasu zachodzą poniższe reakcje:

OH" + H⁺-> H₂0 COj²' + H* -> HCO3'

HCO3' + H⁺ C0₂ + H₂0

Wskaźniki wykorzystywane przy oznaczaniu kwasowości oraz zasadowości charakteryzują się swoistym zakresem pH, w którym zmienia się ich barwa. Przykłady najczęściej stosowanych wskaźników przedstawiono w Tabeli 2.

Tabela 2. Zmiany barwy wybranych wskaźników w zależności oc				zakresu pH
Wskaźnik	Wzór sumaryczny	Barwa w środowisku		Zakres pH zmiany
		kwasowym	zasadowym	barwy
Orani metylowy	Ci4Hi4N303SNa	czerwona	żółta	3,2+ 4,4
Fenoloftaleina	C20H14O4	bezbarwna	czerwona	8,2+10,0
Czerwień metylowa	C^HuNaOaNa	czerwona	żółta	4,5 + 6,2

Strona 1 z 3