186 S. Równowagi jonowe w rozcieńczonych roztworach wodnych
Ks = cscs(cs+c) (13.26)
Ponieważ w sumie (c, + c) składnik pierwszy jest znacznie mniejszy od drogiego:
c, «c, (13.27)
równanie można zapisać:
(13*28)
(13.29)
K,-c*c
Stąd rozpuszczalność MgNHUPO* w roztworze soli KjPO« wynosi:
Obliczenia
Po podstawieniu danych liczbowych otrzymuje się:
= 5,01-10'
,-s mol dm1
Rozpuszczalność soli w przeliczeniu na g/100 cm3 roztworu wynosi:
S=
MM|łiH,P04 _ 5,01-10-* 137
10
10
=6,86-10'
S
100 cm3 roztworu
CZĘŚĆ C
MODEJjSTECHIOMETRYCZNY'--------— ----
Do modelu stechiometrycznego podanego na początku .gadania (równania (13.1) - (13.6)) należy dodać reakcję protolizy kwasu octowego. Jest to słaby kwas i w roztworze ustala się równowaga:
CHjCOOH + H20 CHjCOCT + HjO* (13.30)
Składniki roztworu: jony Mg2*, NH4+, H30+, PO43", HPO,2", H2P04", CH3COO“, OIT" oraz cząsteczki NHj, H3PO4, CHjCOOH i H2O.
MODEL MATEMATYCZNY
W modelu matematycznym podanym w części A zadania należy:
- opisać równowagę reakcji (13.30)
cch3cooh
- dodać bilans materiałowy kwasu octowego, który w roztworze występuje w formie /dysocjowanej i nic/dysocjowancj
C» 31 CCH|C00łl + CCHjCOO" (13J2)j
- uwzględnić obecność jonów CHjCOO" w bilansie ładunków (13.16)
+CHH{ +cHJo- =3cm* +2W +chifo; +CCHłCOO- +c«r <13J3>j
oraz podać definicję wielkości pH
Ocena kompletności modelu
Model matematyczny stanowią równania (13.7) - (13.15) i (13.31) «s (1334). Do modelu podanego w części A przykładu dodano trzy równania (1331), (1332), (13.34) i trzy nowe niewiadome cCHjCOOH, cCHjCOO_ oraz
stężenie formalne kwasu octowego c* Wartości p*K« i pH roztworu podano w treści zadania. Model jest kompletny.
Rozwiązanie
Stężenia jonów Mg2*, NHi* i POr^ należy wyrazić poprzez stężenie formalne soli MgNt^PO* c* W tym przypadku jest to problem trudniejszy niż w części A i B zadania, ponieważ należy uwzględnić protolizę jonów NH*
TpoFT
Stężenie jonów NH44 można obliczyć z równań (13.11) i (13.14):
CH,0*
Ponieważ c, = cNHj+cNń+ >a ch3o* = 10~?M»101
(1336)
CNHj
CHjO*
Stężenie fosforanów(V) można obliczyć z równań (13.8), (13.9), (13.10) i (13.15). Najpierw stężenia jonów HPO*2", H2PO4" i kwasu fosforowego H3PO.1 należy wyrazić za pomocą stężenia jonów PO43". Z równania (13.8) wyznacza się stężenie wodorofosforanu HPO42”: