str25

2.2. Realizm współczesny 73

Mając świadomość istnienia różnych klasyfikacji nurtów w ramach realizmu, możemy wyodrębnić, kosztem nieuniknionej arbitralności, trzy nurty: realizm praktyczny. realizm klasyczny oraz realizm strukturalny. Dwa pierwsze zostaną omówione poniżej, natomiast trzeci w rozdziale piątym. Ich reprezentantów oraz główne założenia przedstawia tabela 2.4.

Tabela 2.4. Nurty w ramach realizmu

Nurty	Przedstawiciele	Główne założenia
Realizm praktyczny	Max Weber Edward Carr	Prawa rządzące stosunkami międzynarodowymi można wywnioskować z historii. Istnieje podwójna moralność. Jedna dla ludzi, druga dla państw. Przywódcy winni potrafić dostosować się do zmieniających się układów sił. Celem działania jest takie zastosowanie siły. aby przeciwnicy zrobili to. czego od nich się oczekuje. Przyczną wojen Jest ambicja przywódców.
Realizm klasyczny	Reinhold Niebuhr Hans Morgcnthau	Polityka międzynarodowa charakteryzuje się niekończącą się walką o potęgę, która ma swoje korzenie w naturze ludzkiej. Motorem działania ludzi i państw Jest dążenie do posiadania jak największej władzy. Moralność Jest produktem siły. która Jest konieczna dla wprowadzenia prawa 1 sprawiedliwości.
Realizm strukturalny	Kenneth Waltz	Konflikty powstają, mimo że aktorzy mają pokojowe intencje względem siebie. Przyczyną konfliktu jest struktura systemu międzynarodowego, anarchia wywołuje poczucie zagrożenia. Bezpieczeństwo można zapewnić przez równowagę sił lub zdobycie przewagi nad innymi.

Źródło - opracowanie wtaime

2.2.1. Realizm praktyczny

Do głównych przedstawicieli realizmu praktycznego, odwołujących się do myśli Niccoló Machiavellego. należy Max Weber i Edward Carr. Weber ma niepodważalne zasługi dla socjologii, lecz jego wkład do rozwoju teorii stosunków międzynarodowych jest nie zawsze dostrzegany. Tymczasem wywierając wpływ na autorów realistycznych XX w., stanowi on ważne ogniwo między realizmem klasycznym i realizmem współczesnym¹.

Weber zdefiniował państwo jako wspólnotę, która rości sobie prawo do monopolu na prawomocne używanie przemocy fizycznej². Powstało ono w wyniku agregacji siły w ramach określonego terytorium, ma charakter unitarny, co oznacza, że tylko rząd jest uprawniony do reprezentowania państwa na zewnątrz. Dla We-

1

   Mlchael Joseph Smith. Reallst Thought from Weber to Klsslnger, Baton Rouge 1986. Loui-sana State Unlvcrslty Press.

2

   Max Weber. Polityka Jako zawód l powołanie. Warszawa 1987. Niezależna Oficyna Wydawnicza. s. 2.