Źródło inspiracji
Cechy charakterystyczne
rolucjonizm
(darwinizm społeczny) H. SPENCER W.G.SUMNER
Spencer opracował syntezę dziejów przyrody, społeczeństwa i kultury, opartą na prawie ewolucji. Organizm społeczny rozwija się ewolucyjnie, przez procesy różnicowania się i scalania.
Według Sumnera społeczeństwo jest całością złożoną z różnych grup, w ramach których rodzą się i utrwalają zwyczajowe wzorce postępowania pomocne w zrozumieniu kategorii „instytucji”
tropoiogia kulturowa L. MORGAN
Koncepcja rozwoju ludzkości opartego na przemianach w kulturze materialnej i duchowej. Wraz z gromadzeniem doświadczeń technicznych zmieniają się formy instytucji społecznych, np. rodziny czy własności
Pragmatyzm CH.S. PEIRCE J.DEWEY
Poznanie ma wartość jedynie wtedy, gdy może być skutecznym narzędziem do praktycznego działania. Nauka według Peircea jest dynamicznym procesem społecznym.
Dewey dowodził, że poznanie ma wartość jedynie wtedy, gdy może być skutecznym narzędziem do praktycznego działania
Behawioryzm
I.WATSON
B.SKINNER
Zachowania człowieka należy badać na podstawie jego reakcji na bodźce zewnętrzne, a nie metodą introspekcji, którą stosowano np. podczas badań nad motywacjami konsumenta. Behawioryzm tłumaczył nieracjonalne zachowania człowieka społecznego. Obserwacje i eksperymenty mają zastąpić spekulacje oderwane od rzeczywistości
Marksizm K. MARKS
Marksizm doceniał znaczenie instytucji społecznych i ekonomicznych, takich jak: klasy, własność prywatna, państwo. Dostrzegał sprzeczności występujące w ustroju kapitalistycznym. Twierdził, że czynniki społeczne mają większe znaczenie niż czynniki ideologiczne
Utopijny anarchizm PROUDHON M. BAKUNIN P. KROPOTKIN
Każdy człowiek powinien czuć się wolny, swobodny wśród społeczności. Jednak w wypadku wojny należy się zjednoczyć w celu obrony państwa
Źródło: opracowanie własne na podstawie W. Stankiewicz, Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 2000, s. 289-290 oraz A. Wolak-Tuzimek, Historia myśli ekonomicznej - materiały pomocnicze, flydawnictwo WSFiB w Radomiu, Radom 2002, s. 105._