WSP J POL78

b*j Miodek, O norinit* językowej

starczanego produktu; kiedyś: dostarczać węgiel - całość, ale dostarczyć węgla - część).

Tendencja do likwidowania dubletów formalnych jest też przyczyna powszechnego odchodzenia od zgodnych z normą skodyfikowaną konstrukcji proszę pani (grzecznościowy zwrot) - proszę panuj o coś i zastępowania ich wyłącznie proszę panią [proszę panią, która godzinał - proszę panuj o podanie czasu).

Wreszcie warto zwrócić uwagę na typowe ujednolicanie składniowych połączeń liczebnikowych, z czasownikami. Ponieważ połączenia typu pięć osób, czterdzieści siedem aut mają przy sobie czasowniki w liczbie pojedynczej: pięć osób przyszło, czterdzieści siedem aut stoi, pojawiają się konstrukcje typu dwadzieścia cztery godziny minęło, pojechało sto pięćdziesiąt cztery osulry, mimo że w przedziale liczebnikowym dwa - cztery tradycyjnie obowiązuje składnia: dwadzieścia cztery godziny minęły, pojechały sto pięćdziesiąt czteiy osoby.

Kończąc przegląd najbardziej typowych i najczęstszych rozbieżności między normą skodyfikowaną a zwyczajową współczesnego języka polskiego, trzeba jeszcze podkreślić niezwykłe nasilenie się w nim tendencji integracyjnych, związane zarówno ze zjawiskami polityczno-socjologicznymi (migracyjne ruchy ludności - głównie ze wsi do miast, jej przemieszczenie etniczne - zwłaszcza na obszarze tzw. Ziem Odzyskanych, zniknięcie mniejszości narodowych), jak cywilizacyjno-kulturowymi (działanie powszechnej szkoły, środków masowego przekazu). Obserwuje się ponadto w naszym społeczeństwie wyraźne podciąganie się do norm języka literackiego, związane z szeroko pojętym awansem wielu grup ludności. Niewątpliwą prawdą jest więc stwierdzenie, że nie było jeszcze w dziejach naszego języka okresu tak sprzyjającego stabilności norm gramatycznych (por. Baje-rowa, 1977).

Bibliografia

B a j e r o w a Irena, 1977, Zmiany jleksyjne języka polskiego we współczesnym trzydziestoleciu na tle zmian Reksyjnych języka dawniejszego (XVIII w., XIX w.), „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego".

Bugajski Marian. 1989, Podstawowe zagadnienia lingwistyki normatywnej. Wrocław.

B u 111 e r Danuta, 1976, Innowacje składniowe współczesnej polszczyzny. Walencja wyrazów, Warszawa.

Buuler Danuu, Ku r k o w sk a Halina, S a t k i e w i c z Halina, 1971, Kultura języka polskiego, 1.1, Zagadnienia poprawności gramatycznej. Warszawa.

C o s e r i u Eugenio, 1952, System, norma y hałda, Montevideo.

Doroszewski Witold, 1950, Kryteria poprawności językowej. Warszawa.

Doroszewski Witold. 1966, Istota i mechanizm błędów językowych, w: Wśród słów, wrażeń i myśli Refleksje o języku polskim. Warszawa.