wypracowania4

Opowiadanie

Tę formę wypowiedzi znasz świetnie! Stosujesz ją codziennie, opowiadając mamie czy kolegom o zdarzeniach w domu, szkole, na wakacjach.

Na pewno umiesz opowiadać. Nie musisz sic szczególnie pilnować co do formy wypowiedzi. W lok opowiadania mogą być wplecione dialogi, listy, kartki z dziennika, opisy.

Chyba że temat wyraźnie określa, że masz napisać np. opowiadanie z dialogiem.

Konstrukcja

Nic prostszego:

■    wstęp,

B rozwinięcie,

■    zakończenie.

Wstęp

Powinien wprowadzać w klimat, np. opisywać miejsce, czas zdarzeń albo nasz stan psychiczny (czy stan psychiczny bohatera opowiadania), np.:

Był piękny majowy dzień. Kiedy tyśko sie obudziłam, już wiedziałam, że zdarzy* się coś niezwykłego. Słońce zaglądało radośnie do pokoju, a przez okna wdzierał się zapach rosnących pized domem bzów. Ptaki śpiewały.

Warszawa tego dnia wyglądała jak zwykle. Na stacji metra tłum ludzi - biegli po schodach, wsiadali do wagoników, w pośpiechu kupowali gazety, papierosy, bilety, zapalniczki, napoje. Ktoś pobieżnie przeglądał wydaną w znanej serii Książkę.

To przykłady wstępów opowiadań pisanych w 1 osobie 1. poj. (czyli o sobie). Niekiedy opowiadanie wymaga jednak, by pisać je w 3 osobie - czyli o kimś, np.:

Łukasz wstał tego dnia później niż zwykle. Nie zdążył zjeść śniadania, tylko szybko wypił kawę i w biegu złapał przygotowane przez mamę kanapki.

- Nie biegnij tak, bo złamiesz nogę - krzyczała za nim babcia, ale nie zwracał na nią uwagi.

m Opowiadanie można też zacząć oryginalnie, np. cytatem:

„Gdy odjechał Wielki Wóz, zrobiło mi się żal, wszyscy odjechali już na Mleczną Drogę na bal". Byłam sama w domu. Pozostała mi tylko piosenka z dzieciństwa. Zasłuchana, nie poczułam nawet, jak ktoś delikatnie stuka mnie w ramię.

To była ona - dobra wróżka, zawróciła jednak z balu z Drogi Mlecznej, żeby zabrać mnie do wehikułu czasu.

- Wsiadasz?zapytała.

Nie sposób było odmówić.

■    Można też zacząć opowiadanie np. fragmentem listu:

„ Kochana Dominiko!

Przyjeżdżaj do nas koniecznie. Wszystko przygotowane. Pokój odmalowany, leśniczówka czeka. Kwiaty kwitną i owoce już czekają na Ciebie w ogródku, a jagody w łesie. Pogoda świetna. Woda w rzeczce ciepła. Dziewczynki już wyciągnęły pościel dla Ciebie, bo nie mogą się doczekać... ” Po cóż było zwlekać, spakowałam najszybciej jak mogłam swój plecak i wsiadłam do pociągu.

Rozwinięcie

W rozwinięciu pamiętamy o eksponowaniu ruchu, akcji, tego,

co się dzieje. Opowiadanie to przecież głównie akcja, relacjonowanie wydarzeń.

■    Używamy czasowników ruchu, np.: nadjechał, podbiegł, wyruszył, odszedł.

■    Używamy wyrazów sugerujących następstwo czasowe, np.: przedtem, potem, później, po chwili.

■    Warto stosować wyrazy podgrzewające temperaturę, wprowadzające element zaskoczenia, np.:

wtem, nagłe, niespodziewanie, na szczęście.

łfl W opisach, dla ich uplastycznienia, stosujemy przymiotniki, przysłówki i inne określenia, opisujące jakość, cechy np.: Było to piękne wiejskie gospodarstwo, zielone i spokojne, przyciągające turystów zapachem świeżych kwiatów i mleka prosto od krowy oraz widokiem na pobliskie, niewysokie, pokryte lasami górskie zbocza i pastwiska. Przed domem pasły się chude, białe kózki i biegał śmieszny, nieduży piesek o kręconej jak u pudelka sierści. Przez środek podwórka przepływał zimny, górski strumyczek, który kusił, by zaczerpnąć z niego wody dla orzeźwienia. Raj dla oczu i uszu - strumyczek uspokajał swym cichym szemraniem i chłodził kupione w pobliskim sklepie butelki z napojami. Raj, nie gospodarstwo!

■    Można jeszcze wzbogacać opowiadanie wykrzyknikami, np.: Raj, nie gospodarstwo!

66