0000066 (7)

Amputacje w chorobach naczyń obwodowych

wiednich zmian dawkowania insuliny. Zakażenia bakteryjne należy zwalczać antybiotykami, ale w przypadku tworzenia się głębokich ropni, należy je wykrywać i leczyć chirurgicznie. Zakażenia stawów i kości stopy nie sposób wykryć bez badania radiologicznego. Wymienionymi sposobami można uzyskać bardzo wiele i nierzadko wszystko kończy się tylko na odjęciu palca lub całego promienia stopy (palec wraz z kością śródstopia), pod warunkiem, żc nie doszło do niedrożności dużej tętnicy.

Problemy te występują u ludzi w każdym wieku, ale u starych oraz u tych, którzy długo chorują na cukrzycę, częściej stwierdza się obwodową neuropatię i choroby dużych naczyń krwionośnych, nic też dziwnego, że wy-występujące u nich zmiany i postęp choroby zmuszają do wykonywania dużych amputacji.

W przypadku niedrożności dużego naczynia, należy opanować zakażenie i wykonać ar-teriografię, która wykaże, czy istnieje możliwość udrożnienia tętnicy. Jeśli tak, wówczas wykonuje się profundoplastykę lub przeszczep omijający w celu polepszenia krążenia, a tym samym niedopuszczenia do dużej amputacji. W przypadku niedrożności naczyń poniżej kolana pożytek przynieść może blokada lędźwiowa z użyciem środków rozszerzających, lub sympatektomia lędźwiowa.

O ile w przypadkach niedrożności dużej tętnicy amputacja położona zbyt obwodowo skazana jest na niepowodzenie, o tyle u innych chorych można nierzadko uniknąć potrzeby wykonania dużej aipputacji. Amputacja częściowa stopy i amputacja sposobem Syme'a przynoszą zamierzony efekt jedynie w przypadku prawidłowego krążenia. Poziom odjęcia wyznacza zawsze (i tylko) stan ukrwienia tkanek, pod warunkiem, że cukrzyca została ustabilizowana, zaś zakażenie opanowane. Dlatego też jakiekolwiek „reguły kciuka" dla poziomów amputacji u chorych z cukrzycą nie mają żadnego zastosowania.

Arterlosclerosis

Już od roku 1833 terminem tym nazywa się przewlekłe zarastające choroby tętnic włączając stwardnienie tętnic, miażdżycę Monkeber-ga — z rozległymi zwapnieniami ścian naczyń krwionośnych — i gromadzenie się cholesterolu pod wyściólką tętnic. Wymieniona patologia może występować pojedynczo lub też gromadnie u tego samego chorego.

Rzeczą ważną jest pamiętanie, że arterio-sclerosis jest chorobą układową, a więc że

Ryc. 62. Zmiana miażdżycowa, przyczyna ste-nozy, usunięta ze wspólnej tętnicy biodrowej.

chory z chromaniem przestankowym może być dotknięty angina pectoris, przemijającą hemiplegią, cierpieć na bóle brzucha, nadciśnienie czy inne choroby.

Z badań Warrena i Kihna (1968) oraz Kih-na, Warrena i Beebe'a (1972) wynika, że 25— 50% chorych poddających się amputacjom z powodu chorób naczyń obwodowych umiera po 2 latach, zaś po 5 latach umiera 50— 75% tych chorych. Podobnie ocenia się, że 20% amputowanych traci drugą kończynę w ciągu 2 lat, zaś 33% w ciągu 5 lat. Fakty te należy mieć w pamięci depydując się na poziom odjęcia kończyny. Jedynie 10—20% ludzi starych po amputacji obustronnej może podjąć chodzenie na protezach, w tym niewielu tych, którym kończyny odjęto powyżej kolana.

Następstwem arterioscierosis w kończynach dolnych jest chromanie-przestankowe z następowymi niedokrwiennymi owrzodzeniaini skóry, zaś w końcu bóle spoczynkowe i zgorzel obwodu kończyny. Chromanie przestankowe samo w sobie nie stanowi wskazania do odjęcia kończyny, lecz do diagnostyki i ewentualnej naprawy tętnicy, jeśli objaw ten zaburza choremu • tryb życia. Jednak owrzodzenia skóry w przebiegu niedokrwienia oraz bóle spoczynkowe stanowią sygnał ostrzegawczy zagrażającej zgorzeli obwodowej i wymagają wyjaśnienia. Arteriografia wykazuje, czy można przywrócić przepływ tętniczy i umożliwia wybór właściwej metody leczenia. Sumując:

Niedroż-    Potrzeba    wykonania trombo- lub

ność    arteriektomii, przeszczepu zwyk-

tętnicy    łego lub    przeszczepu omijające-

glównej    go.