12str

72 2. PODSTAWOWE KATEGORIE POLITt .........

Ad 4. W tej fazie występują działania polilyi m .1 i. ........,, i

ośrodkowi decyzji politycznych, a zmierzające do osinami,, m i..... im

liwiającego zaspokojenie interesów. W nauce o polilyi i urn . m\ , i.....

wyróżnić dwa sposoby reprezentacji politycznej:

1)    prawnoinstytucjonalne, akcentujące formę i i- ¹ interesów oraz instytucjonalny kształt procesu reprezeni.u |i

2)    socjologiczne, w których punktem wyjścia m/pnii ......

reprezentacji jest struktura społeczna i charakterystyka mi......

2.5. Podmiotowość polityczna 2.5.1. Istota podmiotowości politycznej

„Podmiotowość” oznacza świadome i zarazem c/yiini I . i m , nie istniejącej rzeczywistości, przeobrażanie jej w kienmkii • •• I..

własnymi potrzebami. Podmiotem bowiem się nie „bywa .tli>• • i. .....

jest, albo nie jest; będąc nim można się nim stawać w cum i., I.. stopniu, coraz pełniej. Toteż mówiąc „podmiot” o jedno:.u i . m, instytucji zakładamy, iż taka całość obdarzona jest pewną win . . która status ten jej nadaje - a więc obdarzona jest pewną pod.....

t •    62

woscią.

Podmiotowość polityczna jest zjawiskiem trwałym i oln. i i zowanym, integralnie związanym - tak jak cała polityczna siei a ■ . i , łecznego - z kulturą ludzką. Niektórzy zwolennicy indywiduali. mu i • dzą, iż można taki rodzaj podmiotowości przypisać nawet iedmr.il ..u. Bardziej racjonalne jest jednak wiązanie istoty podmiotowość i polu ,, ...

^1,1 D o b r o wo I ski, W r ó b e 1: Wprowadzenie..., ss. 111-112.

^<a Por. M. K a r w a t: Podmiotowość polityczna wielkich grup społecznych. ..........

politycznych i jednostek. Model eksploracyjny, Iw:] Elementy teorii polityki (mlii ■ «... lek, PWN, Warszawa 1989, s. 7e

^(l Por. A. Ł o p a t k a: Stan i perspektywy polskiej politologii. (Referat Rodu /,. // • Politycznych na II Kongres Nauki Polskiej), Warszawa 1972, s. 4 i n.

PODMIOTOWOŚĆ POLITYCZNA    73

i.H/IHMirdmo /- organizacjami politycznymi.⁶⁴ Tak więc podmiotami,

, , i.mwadzą politykę (podmiotami politycznymi), są⁶⁵:

I) państwo, z całym rozgałęzionym systemem organizacyjnym;

') partie polityczne;

i) inne organizacje społeczne, które bądź biorą udział w realizacji I u 1111 \ li państwa, bądź starają się w określonym stopniu i zakresie , |,i win' na lę politykę (np. Wspólnota Polska).⁶⁶

Możemy stwierdzić, że

potlmiolowość polityczna to trwała zdolność grupy lub organizacji ih. ■.wiadomego podejmowania suwerennych i racjonalnych działań.

Istotą tak rozumianej podmiotowości jest więc zaspokajanie włas-.1,. h poii/eb w drodze działania. Istnieją dwa zasadnicze, nierozerwalne i i pól zależne składniki, a zarazem i warunki, podmiotowości: 1) świado-......    ') moment aktywności (działanie).

Podmiotem jest zatem tylko taka istota, która odznacza się udoinością, jak również - co jest warunkiem niezbędnym - samo-i. i di uiiością, samouświadomieniem, świadomością samego siebie, a w ■ i.p I u / tym i zdolnością świadomego działania. Pomiędzy tak określali i wiadomością a działaniem istnieje nierozerwalny związek, który ■ ■I u la lieść podmiotowości. Z tego można wyciągnąć wniosek, iż nie nu.i świadomość i nie samo działanie rozstrzygają o podmiotowości, ale di 'pin o działanie świadome.⁶⁷

<Imii in W. Grabińskiego podmiotowość polityczna jednostki jest szczególną formą • i ul i a |c-| stosunków z otoczeniem społecznym, polegającym na działaniu zgodnie z il' mmiii standardami politycznymi. Zob. W. Grabiński: Podmiotowość polityczna <ti Studia Nauk Politycznych”, 2(1989), s. 32.

¹ in' " odmiennie wyszczególnił podmioty polityki A. Bodnar, wskazując na: ostateczne i"• i"iini\ (Hilityki. a więc wielkie grupy społeczne oraz w określonych wanmkach naród ¹ |'"i'i ' ir.Iwo): bezpośrednie podmiot)' polityki, organizacje wielkich grup społecznych i •I" • i i »< di e/cńslwa (państwo), małe gmpy społeczne i ich organizacje oraz jednostki, np. I* i "i i' i mlc organizacyjne, zwłaszcza polityczne.

I u Pod n a r: Co to jest..., ss. 18-19.

¹ "i I .ii w a I: Podmiotowość polityczna..., s. 45 oraz Karwat: Podmiotowość polity-..... Iliimniii.\tyczna..., ss. 274-275.