8listopada (11)

DZIAŁALNOŚĆ GEOLOGICZNA RZEK

Aspekty rzek wpływające na ich działalność:

-    rodzaj rzeki ze względu na kształt i charakter koryta (Ryc. 10);

-    reżim rzeki.

Rodzaje rzek ze względu na kształt i charakter koryta:

ŁACHA PRZYBRZEŻNA

Ryc. 10. Typy rzek. 1 - rzeka prostolinijna, 2 - rzeka roztokowa, 3 - rzeka meandrująca (L - długość fali meandru, A - amplituda fali meandru, 4 - rzeka anastomozująca.

Ilość wody przepływającej rzeką = przepływ; rytm przepływu wody w ciągu roku = reżim rzeki.

Rzeki z jedną porą wysokiego stanu wód i jedną niskiego stanu = rzeki o reżimie prostym.

DZIAŁALNOŚĆ EROZYJNA RZEK

Czynniki powodujące erozję:

-    napór wody,

-    napór przedmiotów niesionych przez wodę.

Rodzaje erozji rzecznej:

-    erozja wgłębna: zdzieranie materiału podłoża; głównie w górnym biegu rzek;

formowanie dolin V-kształtnych; formowanie kotłów eworsyjnych u podstawy wodospadów; obróbka niesionego materiału;

-    erozja boczna: zdzieranie materiału po wklęsłej stronie zakoli - migracja boczna

koryt, kształtowanie meandrów, formowanie starorzeczy; pospolita na obszarach o małym spadku (Ryc. 11);

-    erozja wsteczna: wcinanie się w górę rzeki, charakterystyczne dla górnych biegów

rzek górskich; może prowadzić do kaptażu (np. kaptaż Lubrzanki przez Pokrzywiankę w Górach Świętokrzyskich; Ryc. 12).