25803

wykład #6    11..01.2006

■    Zatem ściana komórkowa wpływa na ekspresję genów i modyfikuje metabolizm komórki.

■    Komórka produkuje fitoaleksyny tylko, gdy są potrzebne; niestety nie da się wykorzystać tego w rolnictwie, chociaż znane są substancje (np. elicytol), które zmuszają komórkę do produkcji antybiotyków. Takiego traktowania komórka się oczywiście nie spodziewała, więc osłabła bidulka i wszystkie pyry padły.

Zapylanie

■    Gdy ziarno pyłku pada na znamię słupka, komórki znamienia identyfikują ziarno i sprawdzają jego kompatybilność.

•    Ziarno niekompatybilne pochodzi od tego samego kwiatu (zapobiega to zapylaniu wsobnemu); niekompatybilne są też ziarna pyłku innych roślin (chociaż występują czasem hybiydyzacje między gatunkami).

•    Ziarno pyłku kompatybilne jest rozpoznawane i w ciągu kilku minut komórki znamienia zapadają się wydzielając wodę z węglowodanami, solami mineralnymi i hormonami, które powodują kiełkowanie łagiewki. łagiewka może kiełkować tylko w środowisku hipertonicznym.

■    Ziarno pyłku otoczone jest cgzyną zbudowaną ze sporopolcniny (po raz pierwszy wytworzonej przez pierwotne zielenice). Sporopolenina to biopolimer odporny na biodegradację.

■    Łagiewka pyłkowa kiełkuje dzięki obecności szczelin i otworków pozbawionych sporopoleniny; w tych miejscach znajdują się białka wywołujące katar sienny (np. profilina - białko związane z aktyną; silny alergen).

■    Urzeźbienie powierzchni ziaren pyłku jest charakteiystyczne gatunkowo -> zajmuje się tym palinologia.

■    Kiełkująca łagiewka osiąga wielkie rozmiary (u kukurydzy nawet kilkanaście cm); jej wzrost jest szczytowy; cała treść łagiewki przesuwa się do przodu (czoła), a pusta przestrzeń z tyłu oddzielana jest koreczkami kalozowymi.

Typy ściany komórkowej (ze względu na wypełniacz)

■    Typ I (XyG) - ksyioglukany

• Typ II (GAX) - glukuronoarabinoksyłany

>    Wszystkie dwuliścienne posiadają I typ ściany (X>G), natomiast w obrębie jednoliściennych występują oba typy (oznacza to, że w pewnym momencie ewolucji nastąpiła zmiana składu ściany):

>    XyG - Obrazkowate, Liliowate, Storczykowate

>    GAX - Ananasowate, Trawy, Turzyce, Imbirowate, Palmy

>    Plasmodesmy to połączenia protoplasów. Retikulum obu komórek łączy się - tworzy się symplast. Przez plasmodesmy mogą przenikać duże cząsteczki (RNA, białka).

>    Komórki o różnym programie (różnej ekspresji genów) są oddzielone od siebie kalozą (aby nie zachodziła wymiana RNA).

2