420 Urzeczywislniante się rozumowej samowiedzy
formę absolutnej ogólności i prawo serca jest właśnie tym, co bezpośrednio jest identyczne ze świadomością samego siebie (Selbstbewusstsein). Jednocześnie jednak porządek faktycznie istniejący i żywy jest również własną istotą i własnym dziełem . samowiedzy — samo-wiedza bowiem nie twrorzy nic innego, jak ten właśnie porządek. Porządek ten jest więc również bezpośrednio identyczny z samowiedzą. Jalco przynależna w ten sposób do istotności podwójnej i przeciwstawnej, samo.-wiedza jest sama w sobie sprzeczna i w swym najgłębszym wnętrzu rozstrojona. Prawem tego oto jednostkowego serca jest tylko to, w czym samowiedza rozpoznaje samą siebie. Ale z drugiej strony powszechnie obowiązujący porządek przez to, że realizuje prawo serca, 27i stał się dla samowiedzy również jej własną istotą i jej własną rzeczywistością. Tak więc obie strony, które w świadomości tej samowiedzy występują jako sprzeczne, istnieją dla niej w formie istoty i w formie jej własnej rzeczywistości.
Kiedy samowdedza wypowiada ten moment swojego upadku, którego jest świadoma, a w nim rezultat swego własnego doświadczenia, staje przed nami jako wewnętrzne odwrócenie (Yerkekrung) siebie samej, jako obłęd (Yerriicktheit) świadomości, dla której jej istota jest bezpośrednio nieistotą (UnwesenX}p} rzeczywistość— 1 bezpośrednio nierzeczywistośeią. —' Za obłęd nie można | uważać tego, że w ogóle coś pozbawionego istoty j uważane jest za istotne, coś nierzeczywistego — za j rzeczywiste, tak iż to, co dla jednego jest istotne albo | rzeczywiste, nic jest nim dla kogoś innego, i że dochodzi | do rozdźwięku między świadomością tego, co rzeczywiste, a świadomością tego, co nie rzeczywiste, albo między świadomością tego, co istotne, a tego, co nie-
istotne. —Jeśli coś jest naprawdę rzeczywiste i istotne dla świadomości w ogóle, a nie jest takim dla mnie, to ja, mając świadomość jego nicości, mara zarazem — ponieważ jestem świadomością w ogóle — świadomość jego rzeczywistości, a kiedy i jedno, i drugie zostaje utrwalone, powstaje, jedność, na której polega obłęd (Wahnsim) w ogólności. Ale w takim obłędzie przestawiony 1 jest dla świadomości tylko pewien przedmiot, nie zaś świadomość jako taka w sobie i dla siebie samej . Natomiast w wyniku doświadczenia, do którego świadomość ta doszła, uświadamia sobie ona w swym prawie siebie samą jako rzeczywistość, a jednocześnie —■ właśnie dlatego, że ta sama istotność, ta sama rzeczywistość stała są dla niej czymś obcym—jest ona jako samowiedza, jako rzeczywistość absolutna, świadoma swej nierzeczywistości; albo inaczej mówiąc: obie strony sprzeczności uznaje ona bezpośrednio za swoją własną istotę, a więc rozstrojona i obłąkana (verriickt) w swym najgłębszym wnętrzu jest jej własna istota.
Dlatego też serdeczną troską o dobro ludzkości przechodzi w szaleństwo 1 obłędnej zarozumiałości, w iurię świadomości .chcącej, się utrzymać wbrew swej zagładzie: świadomość wyrzuca 'na zewnątrz, siebie swoje obrócenie się w swą odwTOłność i usiłuje w'tym odwróceniu widzieć coś, co jest „inhe“ i za takie je ogłosić. Piętnuje więc ogólny porządek jako odwrócenie prawa serca i jego szczęśliwości, odwrócenie wymyślone — ku bezmiernemu nieszczęściu oszukiwanej ludzkości W-przez fanatycznych kapłanów i hulaszczych despotów oraz ich sługi, którzy wT poniżeniu i uciskaniu innych,
„Verruckt“, co po niemiecku znaczy „obłąkany11, „szalony" „przestawiony". \