czytanie1

13.    Podstawą tej nie-wiary jest nie-wiara w zmartwychwstanie. Znajdziemy wiele fragmentów, które o tym mówią: „szukam cmentarza, gdzie nie powstanę z martwych”, „umarli umrą i nie zmartwychwstaną”. Przekonanie takie łączy się często z zamordowanymi w drugiej wojnie światowej: to wtedy masowa, anonimowa śmierć została odarta z sakralności. Pojawia się obraz mięsa jako synonim ostatecznej śmierci: „furgony porąbanych ludzi, którzy nie zostaną zbawieni”. [...]

14.    Jest jeszcze jeden ważny dla Różewicza ślad: odchodzącego Boga. To poezja naznaczona nie tyle może nietzscheańskim „Bóg umarł”, ile zwrotem Leona Bloya: Dieu se retire - „Bóg się oddala”. Odchodzenie też ma swoisty charakter. [...] Pojawia się więc motyw oskarżenia Boga za to, że odszedł, że „mnie opuścił”, który ambiwalentnie przekształca się w „czemuś mnie opuścił, czemu ja opuściłem ciebie”. [...]

15.    recycling kończy się wierszem Unde malum.?¹. Na to pytanie Różewicz odpowiada jednoznacznie: z człowieka i ze słowa, którym posługuje się człowiek jako narzędziem zbrodni:

„słowem które kłamie kaleczy zaraża”

słowem, za pomocą którego można zupełnie poprawnie powiedzieć, że nie było Holocaustu. Powraca widoczna przecież od początku twórczości Różewicza nienawiść do splugawionego, zbrodniczego słowa. [...]

Maria Janion. Żyjąc tracimy życie. Niepokojące tematy egzystencji,

Warszawa 2001 (fragm.)

ZADANIE 1. (1 pkt)

Na podstawie akapitów 1. i 2. podaj trzy cechy poezji Różewicza.

ZADANIE 2. (1 pkt)

W akapicie 2. autorka określa charakter poezji Różewicza jako „asymboliczny, czy nawet antysymboliczny". Wyjaśnij, jaka jest różnica między tymi określeniami.

ZADANIE 3. (1 pkt)

W akapicie 2. użyto wyrazu „dyskurs". Podaj wyraz bliskoznaczny.

ZADANIE 4. (1 pkt)

Na podstawie akapitów 3. i 5. odpowiedz, jaki jest stosunek Różewicza do języka poetyckiego.

ZADANIE 5. (3 pkt)

Wyjaśnij znaczenie użytych w akapicie 5. wyrazów: „slowotwórca", „slowolej", „slo-wiarz". Określ, jaką mają one wymowę w kontekście akapitów 3. i 5., a jaką poza tym kontekstem.

Wyraz	Znaczenie	Wymowa w kontekście akapitu	Wymowa poza kontekstem
a) slowotwórca
b) slowolej
c) slowiarz

ZADANIE 6. (2 pkt)

Jak Różewicz odnosi się do metafor i obrazów poetyckich? Jak uzasadnia swoje stanowisko? Odpowiedz na podstawie akapitów 6. i 7.

ZADANIE 7. (1 pkt)

Na podstawie akapitu 6. wyjaśnij metodę twórczą Różewicza, o której mówi Porębski.

ZADANIE 8. (1 pkt)

Jaką cechę poezji Różewicza podkreśla tytuł tomu zawsze fragment? Odpowiedz na podstawie akapitu 8.

ZADANIE 9. (2 pkt)

Co Różewicz uczynił swoją zasadą poetycką? W jaki sposób realizował ją w ostatnich tomach (akapity 9.-10.)?

1

Unde malum? - Skąd przychodzi zlo?