DSC00488

gg Części Podstawy tomumkJC|<

Model kompetencji komunikacyjnej

Kompetentna komunikacji wymaga złożoną współpracy dwóch lub więcej komunikujących się osób, wykorzystujących swoją motywację, wiedzę i umiejętności w danym kontekście, by wywoływać wrażenie ich stowMMŚci i efektywności.

spostrzegania. Następnie, ocena łych zachowań przez inną osobę w terminach stosowności i skuteczności wpływa na własną motywację i wiedzę, które to z kolei wpływają na jego lub jej umiejętności i proces jest kontynuowany.

Ogólny model kompetencji komunikacyjnej dotyczy wszystkich elementów procesu, przez jaki przechodzi osoba, by komunikować się kompetentnie (Spitzberg, 1997a). Niemniej podstawową rolę w kompetencji komunikacyjnej odgrywa kontekst. Większość odniesień w tym tekście dotyczy specyficznych kontekstów i tak też jest omawiany model opisany w tym rozdziale. Chociaż motywacja, wiedza i umiejętności są ważne w każdym kontekście, to jednak każdy kontekst wpływa na to, co tworzy motywację, jaka wiedza jest potrzebna oraz jakie umiejętności są optymalne.

Podsumowanie rozdziału

Kompetentna komunikacja zależy od oceny własnej i innych osób jej stosownaści i skuteczności. Komunikacja o niskim poziomie zarówno sSosownoóci. jak i skuteczności, stanowi minimalizujący styl komunikacji. Komunikacja o wysokim poziomie stosownaści, ale niskiej skuteczności, jest stylem biernym i osoba komunikująca się niczego nie osiąga. Przeciwnie, komunikacja o niskim poziomie stoaownoicJ. ale wysokiej skuteczności, jest maksymalizująca*

Osoba komunikująca się w sposób maksymalizujący stara się przede wszystkim wygrać, nawet jeżeli wymega to przekroczenia granic etycznych | zachowań wykorzystujących. Optymalizująca komunikacja jest najbardziej kompetentna - preferowane cele są osiągane w sposób, który jest postrzegany jako stosowny w danym kontekście.

Osiągnięcie kompetencji w komunikacji jest bardziej prawdopodobne, jeżeli osoba jest

Rozdział 2. Model Kompetencji komunikacyjnej gg

zmotywowana. Motywacja może być negatywna, jak w przypadku lęku i nieśmiałości, albo pozytywna, jak dzieje się to w przypadku zauważania celów istniejących w danym kontekście. Wiedza może być deklaratywna (wiedza na temat, co powiedzieć i zrobić) albo proceduralna (wiedza na temat tego, jak coś zrobić i powiedzieć). Im bardziej osoba jest zmotywowana i im większą posiada wiedzę, tym bardziej prawdopodobne, że w dążeniu do osiągnięcia preferowanych wyników, będzie potrafiła wcielać w życie specyficzne i stosowne zachowania werbalne i niewerbalne lub umiejętności. Na koniec, motywacja, wiedza i umiejętności zachodzą w kontekście. To, co jest uznawane za kompetentne w jednym kontekście, niekoniecznie jest uznawane za takie w innym.

Typy kontekstu określa kultura, czas, związki, miejsce i funkcja. Kompetencja komunikacyjna jakiejś osoby zależy od tego, na co pozwala kultura, od umiejętności wykorzystywania czasu w zachowaniach, od przestrzeni fizycznej, związku, w którym zachodzi zachowanie oraz od celu, jakiemu ma służyć. Poziomy kontekstu dotyczą trzech najpowszechniej uznawanych kontekstów komunikacji; interpersonalnego, malej grupy i przemawiania publicznego. Różnią się liczbą osób komunikujących się oraz wynikającą z niej formalnością i złożonością procesu komunikacji.

Komunikacja jest postrzegana jako kompetentna bądź nie w danym kontekście w zależności od motywacji, wiedzy i umiejętności osoby komunikującej się, ale również od procesów spostrzegania odbiorcy. Komunikacja jest uważana za kompetentną wtedy, gdy osoba komunikująca się spełnia oczekiwania innych ludzi I w danej sytuacji.

Stowa kluczowe

motywacja negatywna motywacja pozytywna normy

poziom kontekstu

reguły

sankcja

skuteczność

stosowność

typ kontekstu

umiejętność

wiedza

wiedza deklaratywna wiedza proceduralna władza zdolność zgoda

zrozumienie

związek

afiliacja

cele

czas

funkcja

klarowność

kompetencja komunikacyjna komunikacja bierna komunikacja maksymalizująca komunikacja minimalizująca komunikacja optymalizująca komunikacja wieloznaczna kontekst

kontekst grupowy

kontekst interpersonalny

kontekst przemawiania publicznego

kultura

miejsce

motywacja