DSCN3850

3 08    Platiowaiiie i projektowanie programów szkoleniówo-rozwojoit/ych

średnie kursy szkoleniowe. Doświadczenie pokazało jednak, że samodzielne dokształcanie się nie zawsze może zastąpić udział w kursach szkoleniowych, mimo że w niektórych wypadkach jest bardzo efektywne. Chociaż niektóre teorie mogą być przyswojone za pomocą technik samodzielnego uczenia się, nowe umiejętności wymagają przećwiczenia przed zastosowaniem ich w miejscu pracy, najlepiej w bezpiecznych warunkach zapewnionych podczas kursu szkoleniowego.

Samodzielne dokształcanie się to jedna z metod, które mogą być wykorzystane do zaspokojenia potrzeb ustalonych przez RAPS. Projektowanie i planowanie zastosowania tej metody jest podobne do planowania i projektowania kursu szkoleniowego, wymaga jednak dodatkowo zdolności twórczych, jeśli nauka ma być efektywna. Poza tym metoda ta wymaga aktywnego poparcia ze strony menedżerów, którzy muszą zadbać o to, aby uczący się dysponowali czasem i innymi środkami niezbędnymi do pełnego wykorzystania materiałów szkoleniowych.

Samodzielna nauka może być trudnym i mozolnym procesem, wymagającym motywacji i determinacji, aby się czegoś nauczyć. W wielu wypadkach efektywność metody wzrasta, jeśli można liczyć na pomoc eksperta, z którym uczący się może się skonsultować, zadać pytania i omówić problemy. Możliwość taka istnieje w firmach posiadających np. ośrodki badawcze, w których pracują ludzie nadający się na ekspertów. Trudno uzyskać taką pomoc, jeśli pakiet do samodzielnej nauki jest zakupiony bezpośrednio przez uczącego się.

Materiały audio

Materiały audio wykorzystane w pakietach do samodzielnej nauki lub jako odrębna pomoc naukowa zazwyczaj zastępują tekst pisany. Kaseta audio zawiera wykład lub inną formę przekazu, po której następują wskazówki odnośnie do wykonania ćwiczeń pomagających w powtórzeniu materiału. Metoda ta jest obecnie rzadko stosowana, gdyż w dużej mierze została zastąpiona filmami. Zaletą kaset audio jest fakt, że magnetofon jest łatwiejszy do przenoszenia niż magnetowid i dzięki temu może być wykorzystany niemal w każdych warunkach. Uczący się mogą słuchać kaset, np. jadąc do pracy i z pracy. Są one szczególnie przydatne, kiedy trzeba stać w korkach. Kasety audio są stosunkowo tanie i mogą zawierać bardzo różnorodne nagrania, np. wystąpienia ekspertów na jakiejś konferencji, co może być przypomnieniem tego, czego wysłuchaliście na żywo, lub c.zymś zupełnie nowym, jeśli nie braliście udziału w tej konferencji. Pomimo że kasety zawierają wskazówki co do sposobu wykonania ćwiczeń, są one głównie narzędziami nabywania wiadomości teoretycznych i muszą być uzupełnione dodatkowymi metodami nauki.

ujy

6. Szkolenie w miejscu pracy

Materiały wideo

Swobodny dostęp do materiałów szkoleniowych ń:t kasetach wideo r.nly-kalnie wpłyną) na wykorzystanie bardziej tradycyjnych środków przekazu, takich jak film czy kaseta audio. Istnieje możliwość wypożyczenia lub zakupu kaset wielu producentów, np. Video Art, Melrose. I'!''-- czy j-ęn-man Training. Są one poświęcone różnym tematom i produkowane w różnych celach. Wiele z nich wykorzystuje filmy w połączeniu z innymi metodami, takimi jak sesja szkoleniowa na żywo. Zastosowanie tego typu materiałów zostanie omówione później (patrz rozdział 9), kiedy przedstawiona będzie treść poszczególnych sesji szkoleniowych.

W niektórych wypadkach materiały wideo są wykorzystywane jako materiał szkoleniowy przeznaczony do samodzielnej u ud i b żni jodu ik polega się jedynie na materiałach wideo, trzeba się liczyć z podobnymi problemami jak w wypadku samodzielnego doskonalenia się, tzn. poznawaniem jedynie nowych wiadomości. Aby uniknąć tych problemów, materiały wideo można połączyć np. z dyskusją uasn.-pitj.u a po ich obejrzeniu.

Jeżeli jednak cały program szkoleniowy jest oparty na materiałach wideo, najprawdopodobniej nie zakończy się sukcesem, chyba ze obejmują one bardzo specyficzny wycinek tematu i są inteligentnie połączone z innymi metodami. W takim wypadku materiały witko mogą stać się bardzo skuteczną metodą szkoleniową.

Interaktywne filmy

Jedną z najczęściej przytaczanych krytycznych opinii dotyczących szkoleniowych materiałów wideo wykorzystywanych podczas samodzielnej nauki,jest to, że uczący się nie może porozmawiać z trenerem. l iltny starają się przekazać pewną informację, model lub pomysł. Uczący się nie ma możliwości skonsultowania się z kimś, jeśli nic rozumie niektórych części, nie zgadza się z czymś lub chce przedyskutować dany materiał. W rezultacie nauka może być dla niego bardzo frustrująca.

Interaktywne filmy starają się zrekompensować tę niedogodność, chociaż jak na razie interaktywność jest bardzo jednostronna. Typowe interaktywne filmy oparte są na zadawaniu uczącemu się pytań i prośbie o udzielenie odpowiedzi lub zaproponowanie, co powinno się wydarzyć. Odpowiedzi są przeanalizowane na wiele sposobów i uczący się otrzymuje informację, czy miał racje, czy też się mylił. Jeżeli się mylił, prosi się go, aby spróbował jeszcze raz. Dzięki temu jest on dużo bardziej zaangażowany w cały proces i nie ogranicza się jedynie do obejrzenia kasety.

Jednakże argumenry przeciwko interaktywnemu filmowi są takie same jak przeciw tradycyjnemu filmowi. Jeżeli uczący się po odpowiedzeniu na pytania i otrzymaniu komentarza nie zgadza się z autorem tych m.-ite-