elementy kompozycji fotograficznej5

wielkości r_A t r_B są wymierne, wielkości A i B są liczbowo całkowicie niewymierne.

Kompozycja operuje pojęciami wrażeniowymi. Wśród nich na pierwszy plan wysuwa się pojęcie przeciwwagi.

Element, stanowiący przeciwwagę nazywamy odpowiednikiem.

Element, będący tematem głównym powinien posiadać największą „ciężkość" kompozycyjną. Ciężkość ta może być wyrażona największą

Przeciwwaga B przywraca obrazowi „równowagą", przy czym Ar. — Brj, wg prawa Archlmedcia

wielkością tego elementu w porównaniu z wielkością pozostałych elementów obrazu z wyjątkiem tła, któro często zajmuje największą przestrzeń pola obrazu. Możemy ciężkość wyrazić wartościami tonalnymi. Ciężkość nic jest zależna od bezwzględnej wartości tonalnej. Nie możemy powiedzieć, czy „cięższe" są plomy jasne, czy ciemne-Ciężkość określamy ich stosunkiem tonalnym do tonalnoścl całego obrazu. Gdy obraz Jest Jasny, ciężkość Jego elementów będzie wzrastała w miarę zwiększania się stopnia ich ciemności. Gdy całość obrazu jest ciemna, ciężkimi będą elementy jasne. Gdy całość obrazu jest szara, ciężkość plam jasnych i ciemnych może być jednakowa. Stąd wniosek, że przy obrazie jasnym temat główny 1 odpowiednik będą ciemne, przy ciemnym — Jasno, przy szarym mogą być tak ciemne, jak i jasne, a ponadto Jeden z nich może być ciemny, a drugi Jasny.

Na ciężkość wpływać będzie również kontrast pomiędzy elementami a Ich otoczeniem. Jeśli będziemy mieli na jednym obrazie dwie plamy jednakowej wielkości i jednakowej wartości tonalnej, np. białe, przy czym jedna będzie umieszczona na tle czarnym, a druga na szarym, ta pierwsza będzie miała większą „ciężkość" od drugiej.

Plamy Jałr.c I ciemne na szarym tle mają Jednakową „ciężkość"

Oprócz tych czynników na ciężkość będzie wpływał również kształt elementu i to w zależności od kształtów pozostałych elementów obrazu, np. budynek pomiędzy innymi budynkami będzie miał małą ciężkość, taki sam budynek pomiędzy drzewami — bardzo dużą. Podobnie z drzewami. Jedno drzewo w lesie nic zwraca uwagi, natomiast takie samo drzewo na tle budynków ma ciężkość dużą większą.

Na ciężkość wpływa poza tym jeszcze czynnik ostrości plamy. Ostro zarysowany żagiel na tle nieba Jest du2o „cięższy” od nieostrej plamy obłoku. Ponieważ jedną z cech fotografii jest możność regulowania stopnia nieostrości, fotograf artysta może tym sposobem ustalać stosunek ciężkości poszczególnych elementów obrazu.

Ostatnim 1 bodaj że czy nie najważniejszym elementem decydującym o ciężkości elementu jest jego wartość emocjonalna.

Zagadnienie równowagi obrazu komplikuje się jeszcze, gdy zastanowimy się nad „punktem podparcia" pola obrazu. Najczęściej za punkt podparcia przyjmujemy środek obrazu, tj. punkt przecięcia przekątnych

73