francja10

Radosław Puchła: O modernizacji instytucji V Republiki w świetle ustawy konstytucyjnej z 23 lipca 2008 r. 201

czy projekt ma charakter pilny i czy należy zwołać komisję mieszaną. Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem art. 45 ust. 2 konstytucji, jeśli rząd zadeklarował, że prace mają charakter nagły {declarer l urgence), a mimo to rozpatrywany projekt (propozycja) ustawy nie został uchwalony w identycznym brzmieniu przez obie izby w pierwszym czytaniu, ma on prawo zwołać posiedzenie komisji mieszanej, unikając w ten sposób konieczności przeprowadzenia kolejnych czytań w celu „utarcia” tekstu w procedurze navette W efekcie ograniczona zostaje debata oraz prawo do składania poprawek, a — co za tym idzie — rola parlamentu w procedurze legislacyjnej. Biorąc powyższe pod uwagę, autorzy reformy zaproponowali swoiste prawo sprzeciwu, które przysługiwałoby izbom. Zgodnie z nowym brzmieniem omawianego przepisu (nadanym przez art. 20 ustawy konstytucyjnej) rząd może zainicjować przyspieszoną procedurę ustawodawczą tylko w przypadku, gdy „obie konferencje przewodniczących [Zgromadzenia Narodowego i Senatu] wspólnie się temu nie przeciwstawią”. Ponadto, jeśli chodzi o prawo zwoływania komisji mieszanej w celu ustalenia ostatecznego brzmienia tekstu w razie braku porozumienia między Zgromadzeniem a Senatem, to będzie ono przysługiwać także obu przewodniczącym izb działającym wspólnie (tylko w zakresie prac nad parlamentarnymi propozycjami ustaw, a nie projektami rządowymi).

Rozwiązania powyższe przywracają parlamentowi autonomię w zakresie organizowania i kierowania swoimi pracami. Reforma z 23 lipca 2008 r. nie ogranicza się jednak tylko do tego. Intencjąjej autorów było także podniesienie efektywności prac i jakości uchwalanych ustaw. Kilka rozwiązań zasługuje na uwagę. Po pierwsze, zgodnie z art. 15 ustawy konstytucyjnej (uzupełń i aj ący m art. 39 konstytucji) przedkładany przez rząd projekt ustawy musi spełniać warunki określone w ustawie organicznej. Reforma me precyzuje, o jakie dokładnie warunki ma chodzić, niemniej pewne wskazówki wynikają z raportu Komitetu Balladura. Uzależnia się dopuszczalność projektu od załączenia do niego studium skutków proponowanej regulacji (etude d’impacte). O tym, czy studium to spełnia warunki określone przez ustawę organiczną ma w pierwszej kolejności rozstrzygnąć konferencja przewodniczących. W razie jej negatywnego stanowiską projekt nie może zostać wpisany do porządku obrad. W przypadku sporu między konferencją a rządem co do poprawności studium, ostatecznie rozstrzygnie Rada Konstytucyjna. Po drugie, wyżej wymieniony przepis otwiera parłam enFówFIrnożl i wość zwrócenia się o opinię do jednego z najsprawniejszych ciał

0    charakterze doradczym — Rady Stanu²⁶. Do tej pory z eksperckiego wsparcia Rady korzystał jedynie rząd, a uzyskiwane od niej opinie nigdy nawet nie były przekazywane do publicznej wiadomości (miały charakter wewnętrzny). W wyniku reformy o opinię do Rady Stanu może wystąpić także przewodniczący jednej z izb, ale tylko co do propozycji ustawy wniesionej przez parlamentarzystę, wchodzącego w skład tej izby,

1    przed skierowaniem tej propozycji do prac w komisji. Po trzecie, wprowadzono regulacje mające określić sposób korzystania z prawa do poprawki (droit d’amende-

²⁶ Rada Stanu (Conseil d’Etat) pełni podwójną funkcję: z jednej strony najwyższej instancji w sądownictwie administracyjnym, z drugiej — „doradcy legislacyjnego” rządu.