francja12

Radosław Puchła: O modernizacji instytucji V Republiki w świetle ustawy konstytucyjnej z 23 lipca 2008 r. 203

wiska komisji. Dwa razy debatowano nad tym samym, co wydłużało procedurę i osłabiało znaczenie komisji. Reforma ma na celu przeciwdziałać przeciąganiu debat na posiedzeniach plenarnych oraz zachęcić parlamentarzystów do większego zaangażowania się w prace komisji. Zmusi także rząd do większej aktywności w celu utrzymania tekstu w takim brzmieniu, jakie sobie życzy. Aby usprawnić prace, zwiększono również liczbę komisji stałych z 6 do 8. Umożliwi to podział komisji o bardzo szerokim zakresie działania (np. Komisji ds. Kulturalnych, Rodzinnych i Społecznych). Ponadto przyjęto zasadę, zgodnie z którą projekty (propozycje) rozpatrywane są przez komisje stałe, a dopiero na wniosek rządu albo izby kierowane do komisji nadzwyczajnej³¹. Dotychczasowe brzmienie art. 43 konstytucji sugerowało, że zasadę stanowi kierowanie projektów (propozycji) do komisji nadzwyczajnych.

Jak już wspomniano, konstytucjonalizacji funkcji kontrolnej dokonano w art. 9 ustawy konstytucyjnej poprzez dopisanie do art. 24 konstytucji regulacji stanowiącej, iż to parlament „kontroluje działania rządu. Dokonuje on oceny polityk publicznych” Autorzy reformy zaproponowali kilka konkretnych rozwiązań, mających wzmocnić znaczenie funkcji kontrolnej. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 48 ust. 4 konstytucji (wynikającym z art. 23 ustawy konstytucyjnej) jeden tydzień posiedzeń spośród czterech ma być przeznaczony na kontrolę działalności rządu i ocenę polityk publicznych. Ponadto przynajmniej jedno posiedzenie w tygodniu, nawet podczas sesji nadzwyczajnej, poświęca się na pytania parlamentarzystów w sprawach bieżących.    j

Na podstawie art. 50-1 konstytucji (dodanego do jej tekstu przez art. 24 ustawy konstytucyjnej) rząd będzie miał możliwość złożyć przed jedną z izb deklarację, która stanie się przedmiotem debaty i głosowania O złożenie takiej deklaracji może wnosić do rządu grupa parlamentarna Mechanizm ten stworzy parlamentowi okazję do dokonania oce-"'-. ny działalności egzekutywy. Ważne jest (jak wyraźnie stanowi art. 50-1), że negatywne . stanowisko izby nie oznacza wotum nieufności i dymisji rządu. Aby umożliwić parła- / mentowi wyrażanie stanowiska w danej sprawie, reforma przywraca również prawo \ uchwalania rezolucji³². Ustawa konstytucyjna (art. 12) przewiduje jednak dwa ograniczę- ‘ nia. Po pierwsze, izba może uchwalać rezolucje tylko nązasadach określonych w usta- j wie organicznej. Po drugie, rząd dysponuje prawenfśprzeciwu wobec tyćh prójektów ! uchwał, których przyjęcie —jego zdaniem — wiąże się^z postawieriiem kwestii odpo-wiedzialności politycznej rządu albo z nałożeniem na niego obowiązku określonego działania. Poza dwoma wyżej wymienionymi przypadkami, parlament będzie mógł też zająć stanowisko w sprawach unijnych. Art. 43 ustawy konstytucyjnej (nadający nowe brzmienie art. 88-4 konstytucji) zobowiązuje rząd do przedstawiania Zgromadzeniu i Senatowi

³¹    Art. 18 ustawy konstytucyjnej zmieniający art. 43 konstytucji.

³²    W następstwie szkodliwej praktyki z czasów IV Republiki, kiedy niekorzystna dla rządu uchwala (niezależnie od tego, czego dotyczyła) oznaczała de facto utratę poparcia i dymisję gabinetu, prawo do uchwalania rezolucji nie zostało wpisane do Konstytucji V Republiki. Rada Konstytucyjna dopuściła możliwość uchwalania rezolucji w sprawach wewnętrznych, w zakresie funkcjonowania i organizacji izb. Uchwały wykraczające poza ten zakres przedmiotowy zostały uznane za niedopuszczalne — decyzja nr 59-2 z 17, 18 i 24 czerwca 1959 r. w sprawie Regulaminu Zgromadzenia Narodowego (patrz komentarz: L. Favo-reu, L. Philip, Les grands decisions du Cortseil Constitutionnel, Paris 2007, s. 31—47).