I w odmianach czasu smak jest 126

PRZYPISY DO S. 205—21 5

Lwów 1911, z uwzględnieniem niektórych poprawek na podstawie rękopisu Bibl. Kórnickiej, sygn. I 195.

Tyt. Reku es z Indiej — powrót z Ameryki, którą ówcześnie określano często mianem Indii Zachodnich. Wiersz powstał w 1655 r., gdy Arciszewski przebywał w Holandii; post ex iii urn tjuindcnalc (łac.) — po piętnastoletnim wygnaniu.

2—5 w nałogu złym — z piętnem z hańbą.

55—56 chudszym., obrok okrawał — tj. ubogim dostawała się jałmużna.

46 s i ę p u k a 1 i — wysilali się.

50—54 ożogu od biegi wali, co mię nim w piecu macali — trawcstacja przysłowia: Kto w piecu lega. len drugiego ożogiem maca.

55—57 Aluzja do sprawy Brzeźnickiego lub zatargów z administracją holenderską w Brazylii

68 prędzej rarogu — szybciej niż rarog (ptak drapieżny z rodziny sokołów).

86 ostrogu — warowni, szańców.

101 oc z y d a r i i — nienawidzi IL

108 czciaini różnemi — w 163⁷ r. przyjęto Arciszewskiego w Holandii z wielkimi honorami: Kompania ofiarowała mu złoty łańcuch, na jego cześć wybito medal.

111 sąd — być może aluzja do prób rozwiązania konfliktów 7. Maurycym lir. de Nassau-Siegen (od 1636 r. generalnym gubernatorem Brazylii) na gruncie holenderskim, eo spotkało się / nieżyczliwym stanowiskiem Kompanii

118—120 W 1637 r Władysław IV ponownie zaproponował Arciszew skiemu stanowisko admirała lub generała artylerii koronnej. Arciszewski wysłał list do króla, w którym wyraził swoje poglądy, zw łaszcza na panujące w Polsce stosunki religijne. Nie otrzymał od króla odpowiedzi, choć <>d niej uzależniał przyjęcie propozycji.

lit—125 Por. J. Kochanowski. Psałterz Dauidnuy, początek psalmu 91 i 125.

127—129 Zapewne aluzja do ekscesów antyarian-skicli w Polsce. W 1638 r. zlikwidowano zbór i akademię ariańską w Rakowic.

138 w dar — darmo, w zamian; suszy kości — bicdujc.

SAMUEL PRZYPKOWSKI

Przekłady Zbigniewa Morsztyna

Teksty wg' .1 T. Trembecki. Włtydarz poetycki, L 1 i 11. Lwów 1910—191 1 Oryginał łaciński Elegii pomieszczony w I t. Whydarza oraz na końcu książki A. Wi&zowalcgo. Ślini u li i irtutjtm, fraena fxxcatorum, Amsterdam 1682.

(.ADKA O PROSTEJ A PRAWDZIWĄ PROBtt KAŻDEJ WIARY

2 n i ep o eh y b nc lice niezbity dowód.

9 s i r o j ó w — sposobów.

21 kreda i Pisma — tj. apostolskiego wyznania wiary (credo) i Pisma świętego.

elewa

7 pacicpnej — ciemnej, zaćmionej, mrocznej.

1“ sccptra (łac.) — berła.

32 swej małżonce — tj. Kościołowi powszechnemu.

MACIEJ KA/JMIHRZ SARBIEWSK1 Przekład Daniela \alx>row'skicgo

DEscRirno <;KvntiM

T ekst wg. D. .Naborowski. Poezje, oprać J. Diirr Dur >ki. Warszawa 1961

Tyt D es c r i p t i o g e n t i u m. (łac.) — opis narodów, temat popularny w poezji średniowiecznej, cieszący się po wodzeniem także w twórczości poetów baroku.

wros/Y

I    s n a ż n i — czyści, schludne

3 • n i cu fałośc i — nieufności.

38—39 w bufowaniu komedyjami — w zabawianiu przedstawieniami komicznymi, operami buffo.

44 k o r r e z a n o w i e — dworacy. p<>chlcbcy.

i6 d cc y m a mi — zapewne chodzi o śpiew lub muzykę; decyma — odległość dziesięciostopniowa między tonami, dźwiękami

FOIACY

34 p r a w cm w z d a n y — prawem skazany. pokona ny.

58 płacą niedrogo — aluzja do tzw. kary za mężo-bojstwo: szlachcie za zabicie chłopa płacił niezbyt wysoką grzywnę. Sprawy te poruszał już. Andrzej Frycz Modrzewski w broszurze Lascius. w De Republica emendatuUt t in

Przekład Jana Andrzeja Morsztyna

SERCE JEDNAKIE

Tekst wg: Jan Andrzej Morsztyn. / 'twory' zebrane^ oprać I. Kukulski, Warszawa 1971. Wiersz jest przekładem ody M. K. Sarbiewskiego \d Aureliom Lycttm (Jndignas Lyce. nawias...", Lyricorum libri 1 2). adresowanej do postaci fikcyjnej; sześć końcowych wersów pochodzi od tłumacza.

i bystrą — niepohamowaną, której biegu nic można zmienić (w oryg.: „diffieflem alcam").

8 Tytan — tu: Helios, bóg słońcu.

II    wały — fale.

16 mienionym ...tańcem - tańcem, w którym tancerki zmieniają partnerów.

21 in. K w i n t V j u s — laicius Quinctius Cincinnatus,

688